De consument wil graag melk van koeien uit de wei, maar de afgelopen 10 jaar is de weidegang van melkkoeien sterk afgenomen. Daarom heeft de zuivelsector een Weidemelk-keurmerk in het leven geroepen. Melk van koeien die in de wei lopen is gezonder dan melk van koeien op stal. Dat komt omdat koeien in de wei vers gras eten. Maar de weidemelk met het weidemelk-keurmerk is niet gezonder, erkent FrieslandCampina. President commissaris Piet Boer zegt in ZEMBLA: 'Het is vooral imago.'
'Weidemelk' koeien te weinig in de wei
Melk van koeien die in de zomer maandenlang in de wei lopen en vooral gras eten, bevat een hoger gehalte aan meervoudige onverzadigde vetzuren bevatten zoals CLA’s (geconjugeerd linolzuur) en omega-3. Maar voor de weidemelk die in supermarkten te koop is, geldt dit niet, stelt melkonderzoek Ton Baars in ZEMBLA. Deze koeien lopen daarvoor te weinig in de wei en eten te weinig gras. 'Je ziet dat je die vetzuren vooral krijgt als de koeien veel gras eten, veel grasproducten eten en veel toegang hebben tot gras', aldus Baars. 'En je krijgt het vooral niet als de koeien heel veel melk geven, veel krachtvoer krijgen en veel mais krijgen.'
Controles worden vooraf aangekondigd
Melk die is voorzien van het weidemelk-logo is volgens de Stichting Weidegang afkomstig van koeien die ten minste 120 dagen per jaar, minimaal 6 uur per dag in de wei lopen. 'Wij zeggen nadrukkelijk niks over de gezondheid van die melk. Dat is de keuze die we als stichting hebben gemaakt', zegt secretaris Kees-Jaap Hin.
De Stichting Weidegang zegt het productieproces, het transport en de verwerking van weidemelk te borgen. Maar secretaris Hin erkent in ZEMBLA dat de meeste controles van melkveehouders vooraf worden aangekondigd. Hij erkent ook dat de stichting geen eisen stelt aan de hoeveelheid gras die de koeien eten. Ton Baars: 'Als je gaat uitrekenen, dan krijgen die koeien heel veel krachtvoer en nog heel veel mais ernaast. Dus het is maar zeer de vraag wat je dan weidemelk noemt.'
Marketingstrategie
Weidemelk, herkenbaar aan de pakken met het logo van een koe met een klavertje in de bek, blijkt vooral een marketingstrategie. 'En dat is ook belangrijk. Ook voor onze afzet', zegt president commissaris Piet Boer. 'Dat Hollandse beeld van een zwart bonte melkkoe in een groene wei met een blauwe lucht is zeker voor de markten in Azië in de grote steden is heel belangrijk.' Boeren die weidemelk leveren krijgen een hogere vergoeding, namelijk 1 cent per liter extra.
Aantal megastallen toegenomen
Drie weken geleden toonde ZEMBLA hoe de melkveehouderij door de opkomst van megastallen steeds verder industrialiseert. Wetenschappers als professor H. Savelkoul vertelden dat de moderne melkkoe is een magere topsporter die ongelooflijke hoeveelheden melk geeft. Het aantal koeien dat nooit meer buitenkomt stijgt. In deel 2 van De topsporters in de melkindustrie vervolgt ZEMBLA haar onderzoek naar schaalvergroting in de melkveehouderij. In aanloop naar de afschaffing van het quotum per 1 april dit jaar is het aantal megastallen in de melkveehouderij flink toegenomen. De melkprijs is sinds de afschaffing van het quotum echter gedaald tot iets meer dan dertig cent per liter. Deze prijs ligt onder de gemiddelde kostprijs.
Boeren in financiële problemen
Herman Wijffels, voormalig directeur van de Rabobank, is bezorgd over de financiële positie van boeren die fors hebben geïnvesteerd in schaalvergroting. 'Wat ik hoor vanuit de bankensector is dat er nu al een aantal van die grote melkveehouderijbedrijven in de ziekenboeg zitten. Dus die zijn al in de problemen gekomen. Dan hebben we het over bedrijven met 500 à 700 koeien. Die zitten ook bij Rabobank', zegt Wijffels in ZEMBLA. De Rabobank wilde in ZEMBLA niet reageren.
ZEMBLA – ‘De topsporters van de melkindustrie, deel 2, woensdag 17 juni, 2015 om 20.25 uur bij de VARA op NPO 2.
Meer informatie:
Zembla
W.: zembla.vara.nl
E.: zembla@vara.nl
