Lely Exos, een systeem voor het volledig autonoom oogsten en voeren van vers gras, is vanaf medio 2024 commercieel beschikbaar. Met Lely Exos kunnen melkveehouders een groot deel van hun graslandproductie inzetten als vers voer. Vers gras heeft een tien tot twintig procent hogere voederwaarde dan ingekuild gras omdat veel verliezen tijdens oogst, conservering en het voeren uitblijven.
De voederwaarde van het ruwvoer wordt beter benut en er wordt meer melk geproduceerd van eigen grasland. Deze oplossing sluit volledig aan bij het circulair maken van het melkveebedrijf. Bovendien zorgt het systeem voor een besparing op arbeid en voerkosten.
Lely Exos
In 2020 lanceerde Lely de Exos als de nieuwe manier van vers gras voeren. Een autonoom systeem met een licht voertuig dat gras maait en van het veld voor de koeien in de stal brengt. Nu drie jaar later is het systeem uitgebreid getest op 13 Nederlandse bedrijven in diverse omstandigheden. Niet alleen de testboeren zijn erg blij met de mogelijkheden, ook de koeien reageren ontzettend enthousiast op het verse gras dat Lely Exos direct van het veld aflevert. Voor het eind van 2023 zullen er nog zeven extra systemen in Nederland bijkomen. Met het behaalde resultaat, de bewezen capaciteit en brede inzetbaarheid is dit systeem medio 2024 klaar om verkocht te worden. Ley Exos zal in eerste instantie in Nederland verkrijgbaar zijn en in de jaren daarna geleidelijk ook in andere grasrijke gebieden in de omringende landen.
Ruime inzetbaarheid
Vers gras voeren of ‘zomerstalvoeren’ stond tot nu toe bekend als zeer arbeidsintensief. Echter, door dit volledig te automatiseren maakt Lely het voeren van vers gras bereikbaar voor een grotere groep melkveehouders. Vers gras voeren met Lely Exos kan goed in combinatie met beweiden. De veehouder kan zo niet alleen het groeiseizoen beter benutten, maar er ook voor zorgen dat de koeien meer vers gras opnemen omdat het naast in de wei ook op stal beschikbaar is. Met speciaal ontworpen doorrijpoorten kan Exos het koeverkeer tevens kruisen. Lely Exos is geschikt voor melkveebedrijven die vanaf 250.000 kilo droge stof aan vers gras voeren en waarbij er geoogst kan worden op het grasland dat direct bereikbaar is vanaf het erf rondom de boerderij. De uiteindelijke inzet, aantallen dieren en hectares verschillen per bedrijf en zijn afhankelijk van onder andere het bedrijfssysteem, grasgroei, aantal maaidagen en de veldindeling.
Maximaliseren van het groeiseizoen
Autonoom vers gras voeren betekent 24-7, meerdere keren per dag vers gras voeren zonder arbeidsinzet van de veehouder. Dankzij het geringe eigen gewicht van 3.400 kg en de lage druk banden kan de machine vanaf het vroege voorjaar tot laat in het najaar maaien. De individuele wielaandrijving en het stuursysteem voorkomen slip en frictie bij het rijden of maken van bochten. Lely Exos is hierdoor bijzonder wendbaar en zeer vriendelijk voor de zode. Het systeem is daarmee bij uitstek geschikt voor gevoelige bodems en minder draagkrachtige omstandigheden en kan zo het lange groeiseizoen van gras zo optimaal mogelijk benutten.
Direct bemesten na het maaien
Om elk veld naar behoefte en op tijd te bemesten kan Lely Exos in dezelfde werkgang vloeibare kunstmest toedienen. Via tien uitlopen, die zich direct achter de maaiunit bevinden, loopt de vloeistof beheerst tussen het gras. Uiteraard is naast de gebruikelijke vloeibare kunstmestsoorten, de circulaire kunstmest vanuit de N-capture van het Lely Sphere systeem mogelijk. Het precies kunnen toedienen van het spuiwater uit Lely Sphere is een goed voorbeeld van nieuwe technieken die helpen de melkveehouderij circulair te maken.
Vers gras rantsoen en velden plannen
De veehouder kan in het managementprogramma per voerhek, per koe de gewenste hoeveelheid gras ingegeven en de velden kiezen om te maaien. Bij het inplannen van een veld kiest de boer het gewenste maaipatroon en de gewenste kunstmestgift. Het systeem laat vervolgens een planning met het aantal ritten en hoeveelheden zien. Er kunnen pauzes ingesteld worden om bijvoorbeeld de planning aan te laten sluiten op beweiden en voer- en melktijden. Met de data van de ritten wordt er per veld een historisch overzicht van opbrengsten en kunstmestgift opgebouwd en is elke snede is terug te vinden in een graslandkalender die de veehouder overzicht geeft over alle velden en groeitrappen. Daarnaast kan deze data naar de toekomst toe gebruikt worden om het systeem bedrijfsspecifiek verder te optimaliseren.
De boerderij van de toekomst
Lely Exos past heel goed in de visie die Lely presenteerde over de boerderij van de toekomst. Vers gras voeren is een van de oplossingen die bij dragen aan een circulair melkveebedrijf. Door gras vers te voeren voorkom je verlies van voedingstoffen en zijn er veel minder bewerkingen nodig, wat resulteert in minder brandstofverbruik en CO2 uitstoot. Een hogere benutting van eiwit van eigen land beperkt de aanvoer van krachtvoeders als soya. Recente onderzoeken van de Wageningen Universiteit tonen aan dat het voeren van relatief jong gras een positief effect heeft op de reductie van enterisch methaan. Door zijn lage maaisnelheid en de mogelijkheid om weidevogelnesten te markeren kan de Exos ook nog eens goed gecombineerd worden met actief weidevogelbeheer.
Bron: Lely
