Waarom blijft levensduur een heikelpunt?

Voor de ene melkveehouder is het één van de zoveel MPR-gegevens, terwijl de andere er bewust rekening mee houdt in zijn bedrijfsvoering. De levensduur van je veestapel hangt af van veel verschillende factoren. Onderaan de streep kan een ouder koppel financieel interessant zijn, maar hoe werkt dit precies?

“Dit onderwerp is veel interessanter dan de meeste melkveehouders denken”, vertelt Willem van Laarhoven van Valacon. “Oudere koeien produceren meer en hierdoor ligt de gemiddelde melkproductie op je bedrijf hoger en is de voerefficiëntie beter. Daarnaast hoef je minder jongvee aan te houden.”

“Dit bespaart in de kosten, maar ook in bijvoorbeeld de mestafzet. Levensduur is al langere tijd een bekend onderwerp, maar in het kader van de fosfaatrechten neemt de interesse toe.”

Levensduur verlengen

Waar begin je als je de levensduur op je bedrijf wilt verlengen? De levensduur is een optelsom van verschillende factoren: van de juiste genetica en een goede jongveeopfok tot management en doelstellingen op een bedrijf.

Economie, probleemloze koeien en management zijn volgens de erfbetreders de drie belangrijkste punten in levensduur. Onderaan de streep maken de extra lactaties oudere koeien financieel interessant, maar dat deze dieren nog steeds rendabel moeten zijn, vormt de basis.

“Bij het onderwerp levensduur verlengen is het belangrijk om ‘verantwoord’ toe te voegen”, vindt Van Laarhoven. “De grens tussen economie en productie is haarfijn. Het blijft een individuele keuze wanneer je een koe af laat voeren van je bedrijf.”

Volgens ABAB hebben bedrijven al veel informatie beschikbaar, maar weten melkveehouders niet altijd welke gevolgen bepaalde veranderingen teweeg zullen brengen. Ook is het vaak nog onbekend hoe melkveehouders de eerste stap dienen te zetten. Het vergelijken van je eigen gegevens met andere bedrijven kan daarom inzicht bieden in de financiële situatie.  

Klauwproblemen voorkomen 

Verantwoord vormt dus de basis van levensduurverlenging, want op een oudere koe met gezondheidsproblemen zit niemand te wachten. De meeste koeien worden afgevoerd vanwege klauwproblemen.

Hier kun je als bedrijf veel tegen doen, zoals hygiëne, bodembedekking, klauwverzorging, voeding en het kiezen van de juiste genetica. Wie oudere koeien wil, dient klauwgezondheid eens onder de loep te nemen.

Een goed exterieur en het fokken met dieren die goed scoren op bepaalde gezondheidskenmerken kan bijdragen aan sterke koeien voor de lange termijn, vult CRV aan.

Daarnaast spelen uiergezondheid en vruchtbaarheid mee, net als het optimaliseren van de voeding. Een ouder koppel vraagt namelijk om een ander rantsoen, deze parameter wordt vaak vergeten in het samenstellen hiervan, volgens ABZ Diervoeding.  

Waar zit het probleem? 

Toch is het in de praktijk niet altijd makkelijk om de levensduur te verlengen. Er zijn vele knoppen om aan te draaien. En een oudere veestapel heb je niet van de één op de andere dag. Uit de praktijksituaties van de studiegroepen van Valacon is gebleken dat jaarlijks de levensduur verlengen met één maand al een hoog streefpunt is.

Maar alle kleine beetjes helpen, dat is duidelijk in deze kwestie. Ook komt de psychologie hier om de hoek kijken. Volgens de aanwezige dierenarts hebben opvolgers vaak een andere mindset. In het begin ziet de jongere generatie het afvoeren van dieren puur als een economische kwestie. Als de koeien minder melk gaan geven of minder makkelijk drachtig worden, gaan ze weg. Na verloop van tijd zie je dit verschuiven.

Dit kan een gevoelskwestie zijn, maar ook economisch ondersteund worden, want een vaars heeft altijd een opstartperiode, terwijl oudere koeien een langere tijd stabiel melk blijven geven. Ook is het zo dat je in de praktijk in een gesprek met een erfbetreder meer bezig bent met de dagelijkse werkzaamheden. Levensduur is dan voor velen een abstract begrip en heeft zeker geen prioriteit, volgens vele aanwezigen.  

Begin het gesprek

Het verlengen van de levensduur biedt een opstappunt om het driehoeksgesprek tussen een melkveehouder, dierenarts, veevoerleverancier en andere erfbetreders aan te wakkeren. Door gezamenlijke doelen te stellen, vanuit meerdere disciplines, kan een plan worden opgesteld dat past op het individueel bedrijf. Een periodiek overleg met verschillende partijen is daarom het advies naar aanleiding van deze bijeenkomst.  

Over de bijeenkomst

Op 17 september organiseerden VKON en Valcon een regiobijeenkomst in het kader van het project ‘Erfbetreders en levensduur’ dat wordt gefinancierd door ZuivelNL in het kader van de Duurzame Zuivelketen.

Bij de bijeenkomst waren erfbetreders vanuit verschillende disciplines aanwezig: zo waren er ABZ Diervoeding, accountants- en advieskantoor ABAB, fokkerij-organisatie CRV en een praktiserend dierenarts. Samen werd gekeken naar een gemeenschappelijke aanpak voor het verlengen van de levensduur.  

Tekst: Kim Sjoers 

Beeld: Gerben Hofman 

Het hele artikel, thuis op de mat?