De Europese Commissie heeft zojuist bekend gemaakt dat de Europese Commissie naar 25% biologisch landbouw areaal wil groeien in 2030. Dit als onderdeel van de ‘Farm to Fork’-strategie binnen de Green Deal van de EU; de plannen om het hele voedselsysteem, van landbouw tot voedingsconsumptie, te verduurzamen.
Hiermee wil Europa het eerste klimaatneutrale continent zijn. Bionext, brancheorganisatie voor de biologische sector, is natuurlijk erg blij met dit nieuws. Michaël Wilde (directeur Bionext): “De biologische landbouw gaat een centrale rol spelen in Europa en dat is heel goed nieuws. Het toont eindelijk het belang van voedsel produceren in samenwerking met de natuur”.
Ambitieuze stap
De stap naar 25% is erg ambitieus, aangezien het gemiddelde biologisch landbouw areaal in Europa op 7,7% ligt. Nederland moet van nog verder komen, met een gemiddeld biologisch landbouw areaal van 4,1%. Dat betekent dat er een enorm forse groei gerealiseerd moet worden. Bionext hoopt dat Europese plannen zullen leiden tot een actiever beleid rondom biologisch in Nederland.
Wilde: ‘Deze forse groei is zeker haalbaar, maar niet zonder rigoureuze keuzes die leiden tot meer productie én meer afname van biologische producten. Het allerbelangrijkste is zorgen voor een evenwichtige groei, waarbij vraag en aanbod gelijk oplopen. En in alle deelsectoren, want ze hebben elkaar nodig. De mest die voortkomt uit de veeteelt heb je nodig voor vruchtbare landbouw grond. Dat betekent dat niet maar één sector biologisch kan groeien, omdat er dan overschotten en tekorten zullen ontstaan. Ze hebben elkaar nodig.’
Omschakelen stimuleren
Om productie te stimuleren zullen gangbare boeren om moeten schakelen naar biologisch. Hiervoor moeten een aantal barrières worden weggenomen.
- De vraag naar biologisch is nu nog te laag; het marktaandeel van 4,3% in retail (Bionext Trendrapport, 2019) biedt nog te weinig stimulans om om te schakelen. Je moet enige zekerheid hebben dat je biologische producten worden afgezet.
- De investering is nog te hoog; Zowel de financiële investering als de moeite en uitzoekwerk dat het van de boer vraagt. Omschakelen betekent letterlijk een omschakeling van je bedrijf. Waar je voorheen je gewassen met kunstmest een boost kon geven, is nu de vruchtbaarheid van de bodem wat veel meer zorg en aandacht vraagt. Dat moet je leren. Hiervoor is een goed begeleidingstraject noodzakelijk.
- Het omschakelproces is een flink obstakel; Omschakelen van niet-biologisch naar biologisch, duurt twee jaar. In deze periode mag de boer zijn producten dus nog niet als biologisch verkopen, maar maakt al wel hogere kosten in zijn productie. Pas na twee jaar mag je, zodra je het keurmerk hebt ontvangen, de producten als biologisch verkopen. Een mogelijke optie om deze barrière weg te nemen, is het opzetten van een afzetmarkt voor producten die in omschakeling zijn. Door de meerwaarde te creëren, worden boeren in omschakeling wel beloond voor hun inspanningen.
Streefcijfer biologische groei
Alle punten vragen hulp van de overheid, om het voor gangbare boeren makkelijker en aantrekkelijker te maken om die keuze te maken om te schakelen naar biologische landbouw. Een keuze die van belang is in het streven naar een duurzame, kringlooplandbouw, met landbouw die juist bijdraagt aan een beter klimaat. Immers, de biologische boer werkt veel meer samen met de natuur op zijn bedrijf en heeft een hogere biodiversiteit door onder andere zijn aandacht voor de bodem en het niet gebruiken van bestrijdingsmiddelen. Daarom is het vreemd dat Nederland, in tegenstelling tot omringende landen, geen streefcijfer heeft voor biologische landbouw. Ons land loopt flink achter ten opzichte van het EU-gemiddelde. Nu de EU naar 25% gemiddeld streeft, zal Nederland dus eerst haar achterstand moeten wegwerken, wat vraagt om een duidelijke koers en eigen streefcijfers.
Geen BTW op biologisch
Aan de vraagkant betekent het stimuleren van de verkoop. Ondanks dat de meeste mensen af en toe al biologisch kopen (95,1%, GfK, 2020), is de prijs voor de meeste mensen (68%) nog steeds het grootste obstakel. Om de consumptie van biologische voeding verder te stimuleren, is het zaak het prijsverschil tussen biologisch en niet-biologische voeding te verkleinen zodat de keuze voor biologisch makkelijker wordt. Door de BTW op biologische producten terug te brengen naar 0%, worden deze producten in verhouding goedkoper wat de vraag stimuleert. Bovendien is een 0% BTW tarief op biologische producten veel eerlijker. Biologische productie belast de bodem, het grondwater, de biodiversiteit, het klimaat en de gezondheid van mens en dier nauwelijks, terwijl het de reguliere productie dit wel doet. In dit geval zal gelden, net als bijvoorbeeld in de wegenbelasting, de vervuiler betaalt. Het maakt de prijs van biologische voeding daarmee veel eerlijker.
Biologisch in cijfers
- 7,7% van het landbouw areaal in de Europa is momenteel biologisch
- Tussen 2017 en 2018 zijn er en miljoen biologische hectare bij gekomen
- Er zijn momenteel 330.000 biologische boeren werkzaam in de EU
De biologische markt in Europa
- Is de een na grootste markt ter wereld
- Wordt gewaardeerd op 37.4 miljard Euro
- Groeit hard. Tussen 2017 & 2018 is de markt met 7,8% gegroeid
- 71.000 verwerkers van biologische voeding
Bron: BioNext
