De consumentenprijs van rundvlees is in juni 2018 uitgekomen op 104 punten (2015=100), een punt hoger dan in maart en april. De prijsindex van slachterijen en uitsnijderijen is in juni 11 punten lager uitgekomen dan in maart, maar in de eerste helft van 2018 nog wel gemiddeld 4 punten hoger dan in dezelfde periode in 2017. De prijs af boerderij is in mei-juni 2018 uitgekomen op een relatief hoog niveau van 110 punten. Hoge prijzen af boerderij worden vanaf de tweede helft van 2017 veroorzaakt door gunstige prijzen op buitenlandse markten.
Prijsontwikkeling
De consumentenprijsindex (CPI) is in juni 2018 uitgekomen op het niveau van ruim 104 punten (2015=100), een punt hoger dan in maart-april. Dit past in het seizoenspatroon. Vanaf 2015 was de consumentenprijs voor rundvlees lange tijd stabiel rond 100 punten en waren de (seizoensgebonden) schommelingen beperkt. Vanaf april 2017 is daar verandering in gekomen. Tussen juni 2017 en juni 2018 schommelt de consumentenprijs tussen 102 en 105 punten.
De prijsindex van slachterijen en uitsnijderijen (PPI) is in juni gedaald naar 96 punten. De PPI had een relatief hoog niveau van 107 punten in de laatste maanden van 2017 en in maart 2018. Vanaf 2016 zijn de schommelingen in de PPI relatief groot met tot bijna 15 punten verschil tussen het hogere niveau rond de jaarwisseling en het lagere niveau in de zomer. De schommelingen passen in een seizoenspatroon. In de eerste helft van 2018 lag de PPI gemiddeld 4 punten hoger dan in de eerste helft van 2017.
De prijsindex af boerderij is in april 2018 gestegen naar 111 punten na een kleine dip van 101 punten in december 2017. In mei en juni is de af boerderij-index blijven staan op 110 punten. De rundvleesmarkt wordt beïnvloed door de ontwikkelingen in de zuivelsector. In 2017 was het aanbod van runderen ruim, met name doordat er melkkoeien vanuit het fosfaatreductieplan zijn afgestoten. Er zijn ruim 700 duizend runderen geslacht, 100 duizend meer dan in 2016 en ruim 200 duizend meer dan in 2015. Desondanks heeft de prijsindex af boerderij de maximumhoogte van 112 punten bereikt in september 2017, even hoog als de pieken halverwege de jaren 2015 en 2013. De voorlopige stijging van prijzen van slachtrunderen komt door de buitenlandse vraag naar rundvlees en bijbehorende hoge prijzen op de Europese markt. In de eerste helft van 2018 zijn 328 duizend runderen geslacht, wat ruim 54 duizend runderen minder is dan in dezelfde periode van 2017, maar in de laatste drie maanden wel evenveel als in het jaar ervoor. Dit betekent dat er ook in 2018 slachtingen zijn die gepaard gaan met het fosfaatreductieplan. Daarnaast wordt een extra uitstoot van koeien door de droogte in Nederland in de zomermaanden verwacht. Deze zal druk leggen op de prijs af boerderij.
Keten
Consumenten kopen vers rundvlees bij de slager of in de supermarkt. Supermarkten en speciaalzaken kopen vlees via de groothandel of rechtstreeks van de vleesindustrie. Die bestaat uit slachterijen, uitsnijderijen en vleesverwerkers. Slachterijen kopen runderen rechtstreeks van de veehouders of met tussenkomst van handelaren en commissionairs. Runderen komen uit de vleesstierhouderij of de melkveehouderij. De meeste slachtingen van volwassen runderen in Nederland zijn de slachtingen van het afgestoten melkvee.
Toelichting op drie niveaus
De consumptie van rundvlees in Nederland is aan het dalen. In 2016 was het verbruik van rundvlees 15,4 kg per hoofd van de bevolking. Er is een seizoenspatroon in de afzet, met pieken in januari, het barbecueseizoen en in december (feestdagenmaand).
Op de Nederlandse retailmarkt zijn de inkooporganisaties van supermarkten Ahold Delhaize (39% marktaandeel), Jumbo (18% marktaandeel) en Superunie (25% gezamenlijk marktaandeel van aangesloten winkelformules) de belangrijkste afzetpartijen voor vleesindustrie.
Er zijn in Nederland negen slachterijen actief met meer dan 10.000 runderslachtingen per jaar (referentiejaar 2012). In 2017 zijn in totaal 701 duizend (volwassen) runderen geslacht met een geslacht gewicht van 222 duizend ton. In 2017 werd minder rundvlees geïmporteerd (375 duizend ton) dan geëxporteerd (442 duizend ton). Het Nederlandse rundvlees komt van de melkveehouderij en van de vleesstierhouderij. De circa 26.000 bedrijven met rundvee houden in totaal 4,9 miljoen stuks rundvee, waarvan in totaal 2,9 miljoen stuks jongvee en koeien voor de melkveehouderij. Ten opzichte van de melkveehouderij is de stierenhouderij een bescheiden tak van de landbouw.
Prijsvorming
Supermarkten maken raamcontracten met leveranciers van rundvlees over de prijs en andere voorwaarden, bijvoorbeeld over aanvoervolumes tijdens bijzondere (piek)momenten. De prijsontwikkeling van rundvlees weerspiegelt de internationale marktsituatie. Ondanks de seizoenspatronen volgen de prijzen af boerderij van slachtrunderen, de producentenprijzen en de consumentenprijzen elkaar slechts in beperkte mate. Dit wordt mede verklaard door het grote belang van de import van rundvlees voor de consumptie in Nederland. Daarbij komt dat de inkoop van vlees slechts één van de kostencomponenten is bij de productie van vlees en vleeswaren in de verwerkende industrie en distributie via de retail. In het kader van het EU-landbouwmarkt- en prijsbeleid is rundvlees jarenlang een beschermd product geweest, waarbij de overheid de prijs ondersteunde. Door een reeks hervormingen is de markt geliberaliseerd. Vroeger speelden fysieke veemarkten een belangrijke rol. Om verspreiding van veeziektes te voorkomen, zijn de meeste veemarkten aan het begin van deze eeuw gesloten. Met de opkomst van het internet zijn virtuele veemarkten ontstaan die het mogelijk maken voor veehouders de prijsontwikkelingen beter te volgen.
Bron: Agrimatie
