De minister van LNV heeft de taak ervoor te zorgen dat het fosfaatrechtenstelsel in overeenstemming is met de, met ‘Brussel’ uit onderhandelde, staatssteunbeschikking fosfaatrechtenstelsel (ook wel ‘goedkeuringsbeschikking fosfaatrechtenstelsel’ genoemd). Een belangrijk document waarin de regels staan omschreven waaraan het fosfaatrechtenstelsel moet voldoen.
Je zou daarom verwachten dat de minister er alles aan zou doen om dit document bekend te maken aan de Nederlandse melkveehouders. Niets is minder waar: al op pagina 1 van de staatssteunbeschikking, blijkt Nederland af te hebben gezien van het Europese recht op vertaling: het ministerie heeft er zelf voor gekozen het document slechts Engelstalig te laten verschijnen.
Nederlandse vertaling
Aangezien de DDB het van belang vindt dat de minister/ het ministerie documenten die direct gerelateerd zijn aan de Nederlandse wet, in de rijkstaal aanbiedt, zodat iedere Nederlandse staatsburger de mogelijkheid heeft de wet te kennen – zoals verplicht is, heeft de minister hiermee naar onze mening onzorgvuldig gehandeld. De DDB heeft deze taak nu uit laten voeren door een erkend vertaalbureau. Het volledige document kunt u hier lezen: https://www.ddb.nu/site/assets/files/4756/goedkeuringsbeschikkingfosfaatrechtenstelsel_vertaald_nederlands_site.pdf
Publicatie
Hoewel de staatssteunbeschikking al op 19 december 2017 bekend was en uitdrukkelijk in de beschikking staat vermeld dat de Nederlandse overheid bij geen bezwaar, het document na 15 dagen zal publiceren, heeft de minister pas na vragen van de Tweede Kamer, het document online gepubliceerd op 28 juni 2018. De DDB heeft inmiddels een WOB verzoek ingediend met onder andere de vraag waarom hier zo lang mee gewacht is.
Sancties
In de laatste week van november riep minister Schouten de melkveehouders op zich aan de afspraken met Brussel te houden met betrekking tot het fosfaatrechtenstelsel en dreigde met zware sancties voor overtreders. Natuurlijk behoort elke melkveehouder zich te houden aan de (Meststoffen)wet. Het is echter de verantwoordelijkheid van de landbouwminister, dat melkveehouders TIJDIG weten waaraan ze zich moeten houden. En dan blijft deze minister fors in gebreke: duizenden melkveehouders wachten immers nog op afhandeling van hun bezwaar. Daarnaast heeft de minister nog steeds niet geleverd, wat in 2018 al een feit zou zijn: de fosfaatbank. En zijn er mensen die lopende het jaar 2018 een her-beschikking hebben ontvangen en deze nauwelijks nog kunnen corrigeren.
De staatssteunbeschikking d.d. 19 december 2017 maakt duidelijk dat:
- Stoppers nooit door de Nederlandse overheid voorgehouden had mogen worden dat zij rechten zouden krijgen (punt 18). De informatie hieromtrent wordt deels geheim gehouden (punt 22,voetnoot:*)
- Er ten onrechte, rechten toebedeeld zijn aan niet-melkveehouders (in andere rechtszaken – o.a. 2017 en 2018 – gedefinieerd als: alle bedrijven zonder melkinstallatie)
- Er geen duidelijke definitie is van melkvee, melkveehouderij en jongvee (diercodes, bedrijfsduiding).
- De maatregel geen einddatum heeft en zeker voor 20 jaar verplicht is in plaats van 10 jaar, terwijl iedere wijziging overlegd moet worden met Brussel, waar over 20 jaar nieuwe onderhandelingen gestart zullen worden voor vervolgwetgeving.
- De hoogte van de generieke korting door de deskundigencommissie Meststoffenwet is voorgesteld en fors hoger ligt dan noodzakelijk is (punt 23 voetnoot 15)
- De fosfaatreductie door het voerspoor niet wordt meegenomen
- Er belangrijke passages voor knelgevallen, in verband met geheimhouding, uit het stuk zijn gehaald
- De categorie knelgevallen wel degelijk veel uitgebreider is afgesproken als ingesteld (zie punt 48, voetnoot 20, pagina 10 vertaling)
- De goedkeuring ook te maken zou hebben met de doelstelling om overname van melkveebedrijven door jonge boeren te stimuleren in Nederland. Aangezien Nederland nog slechts 1,6% jonge boeren had in 2014 en meer dan 57% van de bedrijven niet-grondgebonden is, zal het aantal melkveehouders wat met deze regeling geholpen zal zijn, zeer gering zijn.
Sancties
De zwaarte van potentiële sancties staat ook omschreven in het document en zal afhangen van de vraag of de melkveehouder met opzet de regels heeft overtreden. Dit zou een misdrijf zijn dat bestraft kan worden met een gevangenisstraf van maximaal zes jaar, een taakstraf of een boete van maximaal €82.000,-. Als er geen sprake is van opzet zal de schending aangemerkt worden als een overtreding die bestraft kan worden met een gevangenisstraf van maximaal een jaar, een taakstraf of een boete van maximaal €20.500,-. Door de grote consequenties van het ‘met opzet’ hebben overtreden van de regels, raadt de DDB haar leden uitdrukkelijk aan om geen vragen te beantwoorden van handhavingsambtenaren, zonder dat zij zich laten bijstaan door een jurist! Naast de strafrechtelijke sancties wordt er eveneens een bestuursrechtelijke voorziening ingevoerd.
"Door de grote consequenties van het 'met opzet' hebben overtreden van regels, raadt het DDB haar leden uitdrukkelijk aan geen vragen te beantwoorden van handhavingsambtenaren, zonder dat zij zich laten bijstaan door een jurist"
Historische ruimte
Na bestudering van de punten 94 en 95 van de beschikking, rijst de vraag waarom er is gekozen voor een referentiedatum en niet voor de historische productiecapaciteit. Kan hieruit worden geconcludeerd dat een bedrijf met een fosfaatrechtenbedeling die hoger ligt dan zijn/haar historische productiecapaciteit (of vergunning), deze rechten ten onrechte heeft ontvangen en dit dus een vorm van ongeoorloofde staatssteun is? En had daarmee ‘overbedeling’ door ‘voorkennis’, overtreding vergunningsruimte en beloning van vergroten melkveestapel na bekendmaking fosfaatstelsel, niet voorkomen kunnen worden?
Melkveebedrijven in de opruiming
Nederland heeft o.a. goedkeuring voor het fosfaatrechtenstelsel gekregen omdat de kostenverhoging per liter melk door het systeem (volgens de Nederlandse overheid zeker 8%) niet door de melkveehouders kunnen worden afgewenteld op de consument of de rest van de keten. Waarmee het ministerie van LNV en de vertegenwoordigers uit de melkveesector die aan de onderhandelingstafel zaten, bewust hebben gekozen voor een systeem dat het voor duizenden familie- en gezinsbedrijven onmogelijk zal maken om het hoofd boven water te houden. Uit de tekst blijkt dat men zich daar zeer bewust van is!
Evaluatie
Aangezien ‘Brussel’ de invoering van het fosfaatrechtenstelsel ieder jaar gaat toetsen aan de staatssteunbeschikking en het aantal inconsequenties nu al zeer veel vragen oproept, zal de DDB zich blijvend actief voor de leden inzetten op dit dossier. Een dossier dat tot nu toe slechts gekenmerkt wordt door zeer veel onrechtvaardigheid, en de eenheid onder de Nederlandse melkveehouders heeft gereduceerd tot nul. De DDB zal haar vragen voor de minister van LNV binnenkort, na consultatie van onze juristen, indienen bij het ministerie van LNV.
Bron: Dutch Dairymen Board
