De consumentenprijsindex van rundvlees is in oktober 2018 uitgekomen op 104 punten, drie punten lager dan het recordniveau in augustus. De rundvleesprijs van slachterijen en uitsnijderijen is in oktober uitgekomen op 97 punten (2015=100), wat 3 punten hoger is dan in augustus. Ook de prijsindex af boerderij kwam in oktober 3 punten hoger uit dan in augustus.
Prijsontwikkeling
De consumentenprijsindex (CPI) is in oktober 2018 uitgekomen op een niveau van 104 punten (2015=100), wat 3 punten lager is dan de piek in augustus. De daling in het najaar past in het seizoenspatroon. Vanaf 2015 was de consumentenprijs voor rundvlees lange tijd stabiel rond 100 punten en waren de (seizoensgebonden) schommelingen beperkt. Vanaf april 2017 is een stijging van de CPI waargenomen.
De prijsindex van slachterijen en uitsnijderijen (PPI) is in oktober uitgekomen op 97 punten, wat 5 punten hoger is dan in juli. In juli lag de PPI op het laagste niveau sinds juni 2010. De PPI had een relatief hoog niveau van 107 punten in de laatste maanden van 2017 en in maart 2018. Vanaf 2016 zijn de schommelingen in de PPI relatief groot met tot bijna 15 punten verschil tussen het hogere niveau rond de jaarwisseling en het lagere niveau in de zomer. De schommelingen passen in een seizoenspatroon. In de eerste acht maanden van 2018 ligt de PPI gemiddeld 1 punt hoger dan in dezelfde periode van 2017.
De prijsindex af boerderij is in oktober geëindigd op 100 punten, wat 3 punten hoger is dan de dip in augustus. De daling past ook in het seizoenspatroon.
De rundvleesmarkt wordt beïnvloed door ontwikkelingen in de zuivelsector. In 2017 was het aanbod van runderen ruim, met name doordat er melkkoeien vanuit het fosfaatreductieplan zijn afgestoten. Er zijn in dat jaar ruim 700 duizend runderen geslacht, 100 duizend meer dan in 2016 en ruim 200 duizend meer dan in 2015. Desondanks bereikte de prijsindex af boerderij de maximumhoogte van 112 punten in september 2017, door de goede buitenlandse vraag naar rundvlees en de bijbehorende hoge prijzen op de Europese markt. In de zomermaanden (mei tot en met augustus) van 2018 is er een extra uitstoot van koeien ten opzichte van dezelfde periode in 2017. Omdat het totaal aantal slachtingen in januari tot en met oktober 2018 met 3% was gedaald vergeleken met vorig jaar, legt deze extra uitstoot geen druk op de prijs.
Keten
Consumenten kopen vers rundvlees bij de slager of in de supermarkt. Supermarkten en speciaalzaken kopen vlees via de groothandel of rechtstreeks van de vleesindustrie. Die bestaat uit slachterijen, uitsnijderijen en vleesverwerkers. Slachterijen kopen runderen rechtstreeks van de veehouders of met tussenkomst van handelaren en commissionairs. Runderen komen uit de vleesstierhouderij of de melkveehouderij. De meeste slachtingen van volwassen runderen in Nederland zijn de slachtingen van het afgestoten melkvee.
Toelichting op drie niveaus
De consumptie van rundvlees in Nederland is aan het dalen. In 2016 was het verbruik van rundvlees 15,4 kg per hoofd van de bevolking. Er is een seizoenspatroon in de afzet, met pieken in januari, het barbecueseizoen en in december (feestdagenmaand).
Op de Nederlandse retailmarkt zijn de inkooporganisaties van supermarkten Ahold Delhaize (39% marktaandeel), Jumbo (18% marktaandeel) en Superunie (25% gezamenlijk marktaandeel van aangesloten winkelformules) de belangrijkste afzetpartijen voor de vleesindustrie.
Er zijn in Nederland negen slachterijen actief met meer dan 10.000 runderslachtingen per jaar (referentiejaar 2012). In 2017 zijn in totaal 701 duizend (volwassen) runderen geslacht met een geslacht gewicht van 222 duizend ton. In 2017 werd minder rundvlees geïmporteerd (375 duizend ton) dan geëxporteerd (442 duizend ton). Het Nederlandse rundvlees komt van de melkveehouderij en van de vleesstierhouderij. De circa 26.000 bedrijven met rundvee houden in totaal 4,9 miljoen stuks rundvee, waarvan in totaal 2,9 miljoen stuks jongvee en koeien voor de melkveehouderij. Ten opzichte van de melkveehouderij is de stierenhouderij een bescheiden tak van de landbouw.
Prijsvorming
Supermarkten maken raamcontracten met leveranciers van rundvlees over de prijs en andere voorwaarden, bijvoorbeeld over aanvoervolumes tijdens bijzondere (piek)momenten. De prijsontwikkeling van rundvlees weerspiegelt de internationale marktsituatie. Ondanks de seizoenspatronen volgen de prijzen af boerderij van slachtrunderen, de producentenprijzen en de consumentenprijzen elkaar slechts in beperkte mate. Dit wordt mede verklaard door het grote belang van de import van rundvlees voor de consumptie in Nederland. Daarbij komt dat de inkoop van vlees slechts één van de kostencomponenten is bij de productie van vlees en vleeswaren in de verwerkende industrie en distributie via de retail.
In het kader van het EU-landbouwmarkt- en prijsbeleid is rundvlees jarenlang een beschermd product geweest, waarbij de overheid de prijs ondersteunde. Door een reeks hervormingen is de markt geliberaliseerd. Vroeger speelden fysieke veemarkten een belangrijke rol. Om verspreiding van veeziektes te voorkomen, zijn de meeste veemarkten aan het begin van deze eeuw gesloten. Met de opkomst van het internet zijn virtuele veemarkten ontstaan die het mogelijk maken voor veehouders de prijsontwikkelingen beter te volgen.
Bron: Agrimatie
