Vanaf 21° Celsius heeft een koe last van de warmte. Naast de temperatuur spelen de luchtvochtigheid en windsnelheid ook een rol: hoe hoger de luchtvochtigheid en hoe lager de windsnelheid, hoe eerder een koe last heeft van hittestress. Deze stress kan zorgen voor verminderde voeropname en pensverzuring, met een grotere kans op melkproductiedaling, uierontsteking en klauwproblemen. Het is vooral belangrijk dat u de koeien afkoelt, wat kunt u nog meer doen?
Hier leest u wat u kunt doen als het warm is maar ook wat u nog kunt regelen voordat het de komende dagen nog heter gaat worden.
Siëstabeweiding
In de zomer is het binnen meestal beter toeven dan buiten, dat vinden de koeien ook. Daarom is het goed om een ‘siëstabeweiding’ te overwegen: door de koeien naar binnen te halen op het heetste deel van de dag voorkom je de grootste problemen met hittestress. Is het de hele dag extreem warm, dan is een schema van ’s nachts weiden en overdag binnen een optie.
Actief koelen
Bij hitte is het verstandig de koeien actief te gaan koelen. Dat kan door lucht op de dieren te blazen in de ligboxen, bij het voerhek, en denk ook aan de wachtruimte en droge koeien. Houd de koeien bij temperaturen boven de 26 graden Celsius koeler door ze goed nat te maken en te koelen met ventilatoren. Denk er wel aan de uier droog te houden, vanwege de hygiëne.
Onweer
Dreigt er onweer, dan is het verstandig de koeien naar binnen te halen. Koeien gaan onder een boom staan, of lopen bij onweer mee met de wind, totdat ze bij de draad staan. Inslag in de boom of draad heeft dan fatale gevolgen. Wacht zeker niet met binnenhalen tot het onweer is losgebarsten, want dat levert gevaar op voor uzelf.
Vers water
Net als mensen moeten koeien bij extreem warm weer veel en schoon water kunnen drinken. Bij warmer weer hebben koeien meer water nodig. Voor de melkkoeien en het jongvee geldt dat een toevoersnelheid van minimaal 15 liter per minuut nodig is, aangezien ze in korte tijd veel water moeten kunnen opnemen. Het beste is een snelheid van 20 liter per minuut bij sneldrinkers (vijftien koeien) en 30 tot 50 liter per minuut voor voorraadbakken (twintig koeien).
Voor de weidende dieren geldt dat 10 procent van de koeien tegelijkertijd kan drinken. De optimale temperatuur voor water is 17 graden Celsius, en het komt bij voorkeur uit grote open drinkbakken. Kijk bovendien twee keer per dag of het water nog schoon is en goed doorstroomt.
Vaker voeren
Denk er bij het voeren aan dat minimaal tweemaal daags voeren van vers gemengd voer bij warm weer beter is. Door de hitte wordt het voer snel minder fris en eten de koeien minder. Om die reden is het ook beter niet tijdens de heetste periode van de dag te voeren. Daarnaast kan aanvullend ventileren over de voergang helpen om het voer fris te houden. Mechanisch ventileren is sowieso aan te raden voor de verkoeling van de koeien.
Pensverzuring
Het is goed ermee rekening te houden dat de koeien met warm weer minder ruwvoer vreten. Als ze daarnaast ook vaker blijven staan om te koelen en minder herkauwen omdat ze sneller ademen door de hitte, kan er pensverzuring optreden. Om dit te voorkomen kan in overleg met de voerleverancier alvast een buffer worden bijgevoerd om de zuurgraad in de pens op peil te houden. Is de zuurgraad niet op orde, dan kan dit ook risico’s geven op kreupelheid.
Kreupelheid
Koeien gaan bij warm weer minder liggen om beter te kunnen koelen en vaker naar de waterbak te lopen. Door dit langer op de klauwen staan, is de kans op het ontstaan van kreupelheid door zoolbloedingen en wittelijnprocessen groter. Zorg daarom voor schaduw, een hoge toevoersnelheid van water en mechanische ventilatie.
Boxhygiëne
Niet alleen de koe zelf, maar de stal verdient extra aandacht tijdens het warme weer. Door de hitte groeien de bacteriën in het ligboxstrooisel exponentieel, waardoor het risico op Klebsiella-mastitis verhoogd is. Hoewel het door de warmte niet erg aantrekkelijk is om uzelf in het zweet te werken, is het toch verstandig meer aandacht te besteden aan de boxhygiëne. Vul ze vaker aan en maak ze een extra keer schoon. Zelfs als de koeien buiten lopen: ze hoeven maar één keer te gaan liggen na het melken om een infectie op te lopen.
Omgeving
Tijdens hitte is een koele en hygiënische omgeving onontbeerlijk. Door de daken met water nat te spuiten is de stal wat te verkoelen, en het blinderen van de ramen en lichtplaten kan ook helpen de warmte buiten te houden. Ventilatie is bij warm weer onmisbaar, dus optimaliseer de natuurlijke en mechanische ventilatie en verwijder eventuele obstakels die natuurlijke ventilatie verhinderen. Voor de hygiëne is het daarnaast van belang de vliegenbestrijding te intensiveren.
Bron: GD Diergezondheid
