Met een vervroegde oogst van de maïs waarin extra stikstof is opgeslagen vanwege de droge en hete zomermaanden, neemt het risico toe dat onder het plastic van de kuil gassen ontstaan die voor de boer en zijn koeien gevaarlijk zijn.
“Er is maar één advies”, zegt brandweervrouw Jetty Middelkoop. “Bel de brandweer. Zij hebben de apparatuur om de maïskuil zonder gevaar voor mens en dier te openen, en zij hebben ook de bescherming voor zichzelf. Begin er niet aan.”
De maïsoogst en het inkuilen zijn dit jaar weken eerder begonnen dan normaal. Door de droogte van de afgelopen maanden bevindt zich in de maïs veel meer stikstof dan gewoonlijk. “Bacteriën produceren in de kuil stikstofdioxide en dat is gevaarlijk gas. Bij kleine concentraties zie je en ruik je het niet, maar kan het al gevaarlijk zijn”, zegt Middelkoop. “In een hoge concentratie van deze nitreuze gassen zie je een roestbruine walm rond de kuil hangen. Deze zijn zeer giftig en bijtend en kunnen grote risico’s opleveren voor mens en dier.”
Afgelopen week zijn in Leusden en in Galder twee incidenten geweest met kuilgassen. In beide gevallen was de maïskuil pas 1 dag oud. De vorming van nitreuze gassen zal gewoonlijk toenemen tot de vierde-vijfde dag, waarna de concentratie weer afneemt. Na tien tot veertien dagen zijn de nitreuze gassen meestal verdwenen. Aan het opbollen van de kuil kan een boer zien dat er gasvorming plaatsvindt. Dat is het moment om de brandweer te bellen.
Gevaren van nitreuze gassen
Bij contact met de huid ontstaat door een reactie met vocht op de huid salpeterzuur. Hierdoor ontstaat een gele huid en eventueel chemische brandblaren. Is dit het geval, dan gaat het direct bijten. Spoel dan direct met veel water! Bij contact met de ogen kan het hoornvlies worden beschadigd. Bij inademing ontstaat irritatie van de luchtwegen, hoesten, pijn op de borst, benauwdheid en duizeligheid, Elke inspanning verergert dit. Bij hoge blootstelling kunnen deze effecten worden gevolgd door bewusteloosheid en de dood. In de longen zorgen nitreuze gassen namelijk voor longoedeem (vocht in de longen). Hierdoor kan men stikken in eigen vocht. Longoedeem kan tot 24 uur na blootstelling nog ontstaan!
Adviezen voor boeren:
- Laat mensen en dieren zeker de eerste twee weken na het inkuilen niet in de buurt van de kuil komen. Zet de kuil desnoods af met lint of hekken. Zet dus ook geen kalverboxen in de buurt van de kuil!
- Als het folie opbolt, open dit beslist niet zelf om de kuil te ontluchten. Dit is levensgevaarlijk als er nitreuze gassen onder zitten!
- Blijf altijd bovenwinds van de gassen. Vermijd elk contact. Vooral bij windstil weer is de situatie gevaarlijk, omdat de gassen dan blijven hangen.
- Als er zichtbaar gassen vrijkomen uit de kuil en de kuil vlakbij een woning, stal of de openbare weg ligt, waardoor er gevaar bestaat dat mens en dier de gassen kunnen inademen, bel dan de brandweer via 112.
- Als er sprake is van acuut gevaar, evacueer mensen en dieren direct naar veilig gebied. Zet eventueel een ventilator in om de gassen tijdelijk weg te blazen, zodat dit veilig kan.
- Houd rekening met het draaien van de wind. Als er nu geen gevaar is maar dat wel kan komen, plan dan vooruit welke noodmaatregelen eventueel getroffen moeten worden. Controleer regelmatig het weerbericht en de lokale situatie bij de kuil.
Bron: LTO
