“We schieten nog niet echt op met het verbeteren van klauwproblemen. Ik verwacht dat als er geen klauwproblemen zijn, dat dit op het gemiddelde bedrijf één tot twee lactaties scheelt”, aldus Menno Holzhauer.
Wat is de trend in het percentage klauwproblemen op melkveebedrijven over de laatste jaren?
We zijn er de afgelopen jaren nog niet in geslaagd het aantal klauwproblemen structureel te verlagen. Op een gemiddeld melkveebedrijf heeft tussen de 20 en 30 procent van de koeien een serieus klauwprobleem. Dit was 20 jaar geleden hetzelfde percentage. Je kunt dus zeggen dat we op basis van de data in de laatste jaren nauwelijks verbetering zien in de klauwgezondheid.
Wat zijn de gevolgen van klauwproblemen op de levensduur?
De gevolgen van klauwproblemen hebben grote invloed op de levensverwachting van de veestapel. Ik verwacht dat als er geen klauwproblemen zijn in de veestapel, dat dit op het gemiddelde bedrijf één tot twee lactaties scheelt. Qua levensduur is klauwgezondheid één van de grootste sleutelfactoren. Je ziet vaak dat melkveehouders hun melkkoeien moeten afvoeren omdat ze niet drachtig worden, maar primair is de oorzaak vaak een klauwprobleem. Koeien komen door klauwproblemen vaak te veel in de negatieve energiebalans doordat ze te veel afvallen in de transitieperiode, daarnaast tonen ze vaak de tocht niet. Eigenlijk is er een grote kans voor de melkveehouderij om de levensduur van koeien te verlengen door klauwproblemen aan te pakken waarbij we ook melk produceren van gezonde koeien.
Wat is Mortellaro?
Mortellaro is een oppervlakkige pijnlijke huidontsteking aan de onderkant van de poten. We zeggen vaak dat mortellaro een klauwprobleem is, maar in werkelijkheid is het een huidaandoening. Het is een anaerobe bacterie, die zich graag bevindt in een zuurstofarme omgeving. Je kunt je dus voorstellen wanneer er opgedroogde mest aan de klauw zit, dat de bacterie zich daar graag bevindt en makkelijk groeit.
Wat zijn de infectie veroorzakers van Mortellaro?
De Mortellaro-bacterie zit bij geïnfecteerde drager koeien. Vaak zie je dat wanneer bij verse koeien in de koppel de weerstand daalt dat ze vatbaarder zijn voor mortellaro. Zo wordt de mortellaro verspreid, dit komt vooral doordat er besmette koeien over de roosters lopen waardoor kruisbesmetting plaatsvindt. Het bewijs hiervan zien we ook in de praktijk, als koeien lange tijd volledig weidegang hebben, dan neemt het aantal dieren met mortellaro enorm af.
Waar bevinden zich deze infectie veroorzakers?
Als je spreekt over klauwinfecties spreken we vaak over mortellaro. Vaak is het zo dat wanneer we op een bedrijf meer mortellaro zien, er ook vaak sprake is van meer stinkpoot en tussenklauwontsteking. Heel erg belangrijk is de bedrijfshygiëne, een Amerikaanse collega van mij vertelde klauwinfecties voorkomen is “hygiëne, hygiëne en hygiëne”. De reinheid van de klauw van de koe en de roosters is daarbij het uitgangspunt. Het is ook belangrijk dat de roosters droog zijn. Daarnaast is een goede weerstand van de koe natuurlijk belangrijk. Klauwgezondheid is cruciaal voor levensduur “We schieten nog niet echt op met het verbeteren van klauwproblemen op melkveebedrijven over de laatste twintig jaar. Ik verwacht dat als er geen klauwproblemen zijn in de veestapel, dat dit op het gemiddelde bedrijf één tot twee lactaties scheelt”, aldus Menno Holzhauer.
Wat zijn de voordelen van formaline bij het voorkomen van klauwinfecties?
Formaline ontsmet de klauwhuid en maakt de klauwhoorn ietsje harder en is effectief in een vuile omgeving om bacteriën die klauwinfecties veroorzaken te doden.
Welk advies geeft u voor de frequentie van het preventief klauwbekappen?
Met onderzoek is aangetoond dat strategisch bekappen duidelijk beter is dan twee keer per jaar een koppelbehandeling. Het advies bij strategisch bekappen is bij het droogzetten van de koe en bij 90 dagen in lactatie. Dit dragen wij ook uit naar de klauwverzorgers. We zien namelijk dat de meeste klauwproblemen ontstaan in de eerste twee maanden na het afkalven. Als je zorgt dat de koeien op het moment van afkalven op goed verzorgde klauwen staan heb je minder kans op problemen.
Wat zijn de voorwaarden op het melkveebedrijf voor de klauwverzorging?
Voorwaarde is de organisatie van het melkveebedrijf. Je moet makkelijk kunnen werken, hierbij is het eenvoudig separeren van koeien belangrijk. Daarbij heeft een melkveehouder een goede klauwbekapbox nodig, die min of meer in de buurt komt van de box waar klauwverzorgers mee werken. Als je het goed voor elkaar hebt, dan doe je het ook veel makkelijker. Belangrijk is dat de melkveehouder met zijn klauwbekapper bespreekt hoe hij zijn koeien bekapt en of dit ook de goede manier is. Er sluipen namelijk makkelijk foutjes in.
Hoe kan de melkveehouder de klauwgezondheid van zijn veestapel monitoren?
Melkveehouders en/of de klauwbekappers kunnen op basis van hun waarneming klauwproblemen registreren in Digiklauw of andere klauwregistratieprogramma’s. Op deze manier kun je makkelijk en overzichtelijk de klauwgezondheid van je veestapel monitoren en zie je hoe de klauwgezondheid zich ontwikkelt binnen het bedrijf. Melkveehouders kunnen hun klauwgezondheid ook monitoren via tankmelkonderzoek, dit gebeurt vier keer per jaar. Hiervoor hoef je niks te doen, met de uitslag kun je zien of je de basisvoorwaarden voor elkaar hebt. Je kunt hierin de mineraalhuishouding van de koeien monitoren op het gebied van biotine, zink en mangaan, dat zijn sleutelelementen voor een goede klauwhoornkwaliteit. Als dat goed voor elkaar is, dan heb je minder kans op klauwhoornproblemen. Daarnaast kun je de mortellarograad in je veestapel via tankmelk monitoren. Als dit hoog is dan weet je dat er in de stal sprake is van een hoge infectiedruk op het gebied van mortellaro en veel koeien met actieve mortellaro.
Heeft u nog andere tips voor melkveehouders?
De afstelling van ligboxen is ook belangrijk. Het is belangrijk dat koeien snel gaan liggen als ze in de boxen zijn. Waar we heel erg op letten op het moment dat we in een stal komen is om te kijken hoeveel procent van de koeien staat in de ligboxen en hoeveel procent van de koeien ligt in de ligboxen. De norm is dat 85 procent van de koeien in de ligbox ook daadwerkelijk ligt en herkauwt.
Menno Holzhauer is rundvee dierenarts en Europees specialist rundergezondheid bij Royal GD. "Ik werk al meer dan twintig jaar aan klauwgezondheid, mijn werkzaamheden bestaan voornamelijk uit onderzoek en monitoren van klauwgezondheid en het adviseren van dierenartsen en melkveehouders."
