“Kijk tijdig naar een alternatief voor formaline en wacht niet tot het te laat is”

Sinds jaar en dag wordt in voetbaden formaline toegepast. Een middel dat doet wat het moet doen. Echter, het gebruik is niet zonder risico voor mens en dier en er komt een keer een dag dat het niet meer gebruikt mag worden. Daarom is het belangrijk tijdig een even krachtig en als het kan even goedkoop alternatief voor formaline te vinden.

Formaline: goed product, of tijd voor een alternatief?

Formaline bewijst al jaren haar waarde als het gaat om klauwgezondheid. Het is effectief en relatief goedkoop in de strijd tegen klauwaandoeningen als mortellaro en stinkpoot. Het product heeft echter ook zijn keerzijde. Het is giftig en bijtend. Schadelijke stoffen komen in de mestput en daarna op het land terecht. Gebruik van formaline is niet zonder risico voor mens en dier. Bij onzorgvuldig gebruik, zoals een te hoge dosering en langdurige blootstelling, is het gevaarlijk. Officieel moeten bij het gebruik van formaline dan ook persoonlijke beschermingsmiddelen worden gebruikt.

Wanneer eindigt de toelating?

Voor veel veehouders biedt bovenstaande genoeg reden om voor voetbaden uit te kijken naar een ander effectief middel. Maar met klauwgezondheid wil je geen enkel risico lopen. Daarom wordt, als de bodem van de formalinevoorraad in zicht is, toch vaak weer nieuwe formaline besteld. Dit zo lang het nog kan.

Formaline mag nog gebruikt worden, maar het College voor de toelating van gewasbeschermingsmiddelen en biociden (Ctgb) heeft verduurzaming van het stoffen- en middelenpakket en een beter inzicht op de langetermijngezondheidseffecten van middelen, hoog op de agenda staan. Daarom is in zijn algemeenheid de verwachting dat er op termijn een einde komt aan het gebruik van formaline. Wanneer is nog niet bekend.

Wat is het alternatief voor formaline?

Fabrikanten spelen volop in op de behoefte naar een formalinevrije klauwgezondheid. Er zijn diverse alternatieve middelen op de markt, zowel voor gebruik in klauwbaden als voor alternatieve toediening, bijvoorbeeld met de rugspuit. Echter, qua populariteit kunnen deze nog niet op tegen formaline, ondanks de nadelen die daaraan kleven.

Desinfecteren met schoon drinkwater

Een partij die het over een andere boeg gooit is Watter. Het Watter-systeem zuivert drinkwater voor koeien met behulp van HOCl ofwel hypochlorigzuur. Dit is heel effectief tegen bacteriën, virussen, schimmels en gisten. Daarentegen is het ook een zeer zwak zuur, vergelijkbaar met citrusvruchten. Het is volledig biologisch afbreekbaar. Het wordt door het Watter-systeem op het eigen bedrijf toegevoegd met behulp van elektrochemische activatie.

Over de betrouwbaarheid hoeft volgens Watter geen twijfel te bestaan. Het ECHA (European Chemicals Agency) beoordeelde de werkzame stof in 2020 als effectief en veilig ten behoeve van klauwdesinfectie. “HOCl werd in 1917 al gebruikt om ernstige ontstekingswonden, difterie en roodvonk te behandelen”, vertelt marketingmanager Sjaak Hummel van Watter. Met het systeem zet een veehouder het in als preventief middel. Dit met een speciale desinfectiemat. Voor de behandeling van drinkwater heeft het zich de afgelopen jaren al volop bewezen. Voor klauwgezondheid merken steeds meer veehouders ook de voordelen.”

Het hele artikel, thuis op de mat?

Tekst: Gerben Hofman
Beeld: Watter