Door de nieuwe mestwetgeving mag er komend jaar minder dierlijke mest worden uitgereden. Voor bedrijven in nutriënten verontreinigde gebieden (NV-gebieden) geldt zelfs een lagere stikstofgebruiksnorm. Vanaf 2025 is deze norm 20 procent lager dan in de rest van Nederland. Een lagere norm dan het landbouwkundige advies verlaagt de voederwaardeopbrengst. Dit kan alleen beperkt worden door stikstofverliezen in het groeiseizoen zoveel mogelijk te minimaliseren. Wat kun je doen om stikstofverliezen te beperken?
Zorg voor een nette toediening van drijfmest
De manier waarop drijfmest is uitgereden, is cruciaal. Als drijfmest niet goed in de grond terechtkomt, wordt gras besmeurd, wat de benutting van nutriënten vermindert en de kuilkwaliteit schaadt. Meegroeiende mestdeeltjes in de kuil verminderen de voederwaarde, smakelijkheid en opname.
Rij drijfmest uit zodra het kan
Wettelijk mag dit vanaf 16 februari, en percelen die vroeg bemest zijn, komen vaak het snelst op gang. Uitstel kost opbrengst en verhoogt de kans op besmeuring. Voorwaarde is wel dat de grond draagkrachtig genoeg is, er geen vorst in de grond zit en dat er na toediening niet te veel regen (>25 mm) wordt verwacht. Vooral op klei- en veengronden is het risico op afspoeling hoog en kan later uitrijden nodig zijn.
Water bij de mest voor minder stikstofverliezen
Verdunde drijfmest met minimaal een derde deel water verbetert de benutting aanzienlijk. Uit ervaringen blijkt dat dit ammoniakemissie tijdens het uitrijden met tot wel 35 procent vermindert. Dit maakt het niet alleen milieuvriendelijker, maar ook economisch aantrekkelijker.
Vergeet kali niet voor minder stikstofverliezen
Niet alleen stikstof, maar ook kali speelt een belangrijke rol bij het eiwitgehalte in gras. Kali voorkomt een ophoping van nitraat in gras en draagt bij aan de omzetting naar eiwit-stikstof. Dit is belangrijk voor een efficiënte benutting van het gras door de koeien en voor minder stikstofverliezen.
Kuilanalyses laten zien dat kali vaak onvoldoende wordt aangevuld via organische mest. Aanvulling met producten als Gras Start Kali of Kali 40 kan noodzakelijk zijn. Voor biologische bedrijven zijn onder andere Patentkali en Kalisop Granular geschikte opties.
Kies de juiste kunstmest wat zorg voor minder stikstofverliezen
Bij lage temperaturen neemt gras ammoniumstikstof beter op dan nitraatstikstof. Ammonium bindt beter aan de bodem, waardoor uitspoelingsrisico’s verminderen.
Voor de eerste snede op zandgrond is een meststof gebaseerd op ammonium de beste keuze. Entec Evo is zo’n voorjaarsmeststof. Deze meststof bevat ammonium- en nitraatstikstof en een nitrificatieremmer, die de omzetting van ammonium naar nitraat vertraagt. Dit zorgt voor een betere stikstofbenutting.
Op zandgrond is dit extra belangrijk. Nitraatstikstof spoelt hier namelijk sneller uit, vooral bij veel regenval. Entec Evo voorkomt dit door de stikstof langer beschikbaar te houden in de bodem. Dit zorgt ervoor dat het gras meer stikstof kan opnemen, wat de opbrengst en kwaliteit ten goede komt. Uit onderzoek van NMI-agro blijkt dat ureum (meststof op basis van ammonium) zonder nitrificatieremmer duidelijk minder efficiënt is.
Zwavel: noodzakelijk voor kwaliteit en opbrengst
Zwavel is, naast stikstof, een belangrijke bouwsteen voor de kwaliteit van eiwitten in gras. Het verbetert de stikstofbenutting en verhoogt de opbrengst. Door een krappere stikstofgebruiksruimte wordt zwavelbemesting steeds belangrijker.
Uit gezamenlijk onderzoek van Agrifirm en Eurofins blijkt dat zwaveltekorten vooral in het voorjaar optreden, doordat de mineralisatie bij lage bodemtemperaturen beperkt is. Aanvulling kan tot 2,2 ton droge stof per hectare extra opleveren. Zwavel speelt ook een rol in de vorming van essentiële aminozuren, zoals methionine en cysteïne, die belangrijk zijn voor de melkproductie van koeien.
Stikstofverdeling over het jaar en de rol van klaver
Op droogtegevoelige grond kan het gunstig zijn om meer stikstof in het voorjaar toe te dienen, vooral vóór de eerste en tweede snede. Dit sluit aan bij de snelle groei van gras in het voorjaar.
Een andere optie is de inzet van klaver. Klaver is een vlinderbloemige plant die stikstof uit de lucht bindt. Bij een aandeel van 30 procent in een gras-klaverperceel kan klaver jaarlijks tot 180 kg stikstof per hectare leveren. Dit verlaagt de behoefte aan kunstmest en biedt ruimte om de beschikbare stikstof beter over de percelen te verdelen. Bovendien verbetert klaver de bodemstructuur en draagt het bij aan bodemvruchtbaarheid.
Bron: agrifirm
