Met duurzaamheidscertificaten kunnen boeren biedingen op pachtgronden van het Rijksvastgoedbedrijf (RVB) de komende jaren fors verhogen. Een SKAL-certificaat bijvoorbeeld levert nu een 15 procent hoger bod op. Dat gaat in drie jaar stapsgewijs naar 30 procent.
Vorig jaar konden boeren voor de eerste keer gebruikmaken van duurzaamheidscertificaten bij het bieden op een kavel. Het doel van de certificaten is het verbeteren van de biodiversiteit, de bodemkwaliteit en de waterkwaliteit.
Betere positie boer
‘We willen duurzamer grondgebruik binnen de geliberaliseerde pachtovereenkomsten stimuleren’, zegt projectmanager Mark Helfrich van het RVB. ‘We hebben toen besloten om duurzaamheidscertificaten op te laten nemen als een gunningscriterium in de openbare inschrijvingen’. Heeft de inschrijver één van de certificaten, dan is de geboden pachtsom met dat percentage fictief verhoogd. Dat betekent dus een betere positie vergeleken met bieders zonder certificaat.
Het gaat om vier duurzaamheidscertificaten:
- Omschakeling naar biologisch – SKAL: 15%
- On the Way to PlanetProof – Grondgebonden teelt: 10%
- On the Way to PlanetProof – Melk: 5%
- Beter Leven 1 ster – Melk: 4%
Helfrich: ‘Het bleek dat in meer dan de helft van de gevallen de boeren het SKAL-certificaat gebruikten. Dit certificaat heeft volgens onderzoek van de Wageningen University & Research en de Stichting Milieukeur het grootste effect op biodiversiteit, bodemkwaliteit en waterkwaliteit.’
Percentages verdubbelen
Om duurzame landbouw nog meer te stimuleren, gaat het RVB vanaf 2025 in drie jaar tijd de percentages van de vier duurzaamheidscertificaten van de geliberaliseerde pacht verdubbelen. Eelco Terpstra, sectiehoofd Agrarisch gebruik: ‘Het SKAL-certificaat bijvoorbeeld is in drie stappen verhoogd zodat we in 2027 op 30 procent zitten. Dit betekent dat boeren die in het bezit zijn van zo’n duurzaamheidscertificaat in de toekomst nog meer kans maken op een kavel binnen de geliberaliseerde pacht. En dat de gronden daarmee duurzamer gaan zijn gebruikt.’
Geliberaliseerde pacht
In totaal heeft het RVB ongeveer 41.000 hectare agrarische grond in eigendom. Hiervan is ongeveer 80 procent reguliere pacht, 10 procent erfpacht en 10 procent geliberaliseerde pacht. Geliberaliseerde pacht betekent dat de grond openbaar de markt op is gebracht. Via biedboek.nl kunnen boeren op een kavel pachtgrond bieden. Deze pachtvorm is kortlopend met een maximale duur van zes jaar.
Biologisch verpachten
Het RVB zet jaarlijks ongeveer 10 procent van de vrijgekomen grond om naar biologische landbouw. ‘En dat hopen we dus ieder jaar te bereiken’, benadrukt Terpstra. Dit jaar verwacht het RVB ongeveer 800 hectare geliberaliseerde pacht aan te kunnen bieden. Terpstra: ‘Hiervan is nu al ongeveer 10 procent biologisch. En als het biologisch is, dan blijft dit ook zo. Zo wordt steeds meer grond van het RVB biologisch verpacht. ‘Op die manier helpt het RVB mee aan de ambitie van het ministerie van Landbouw, Visserij, Voedselzekerheid en Natuur om te zorgen dat 15 procent van het Nederlandse landbouwoppervlak in 2030 biologisch is.’
Handhaving bouwplannen
‘Het RVB controleert jaarlijks of de boeren nog over de juiste certificaten beschikken. En het toetsen van de duurzaamheidscertificaten ligt bij de certificeerders’, zegt Herrick Poelman, coördinator van de rentmeesters. Het RVB schrijft ook bouwplannen voor. Een bouwplan beschrijft welk gewas waar mag staan. Op basis van satellietbeelden kan worden gecontroleerd welk gewas er precies staat. ‘Er gelden duidelijke regels, dus als er een overtreding wordt geconstateerd, dan volgen er sancties. De eerste keer kan je in sommige situaties nog wel wegkomen met een waarschuwing, maar de tweede keer volgt een boete.’
Op zoek naar rentmeesters
De rentmeesters van het RVB zijn de ogen en oren in het veld. Zij voeren de gesprekken met de boeren en controleren of de afspraken worden nagekomen. Poelman vertelt dat er op dit moment acht rentmeesters zijn, voor de hele agrarische portefeuille van ongeveer 41.000 hectare grond. ‘We willen natuurlijk ons werk goed doen en ook de tijd nemen voor gesprekken met boeren. We zijn dan ook actief bezig met het werven van nieuwe rentmeesters.’
Bron: Rijksvastgoedbedrijf
