“We zijn het bijna over alles eens, behalve over het budget”, zei een al te optimistische EU-landbouwcommissaris Phil Hogan op 5 juni in Sofia (Bulgarije) na de Informele Raad van ministers van Landbouw. Vanwege de Brexit zou het landbouwbudget verlagen en dat vormt uiteraard een groot probleem.
Het nieuwe Gemeenschappelijk Landbouwbeleid (GLB) na 2020 (in feite 2021-2027) staat dus nog niet in de steigers. ‘De Toekomst van Landbouw en Voeding’ is de titel die Hogan de hervorming meegaf, maar boven die toekomst hangen nog donkere wolken. Toekomst landbouw en voeding In het voorjaar van 2017 organiseerde de Commissie een publieke consultatie over de modernisering en vereenvoudiging van het GLB. Er bleek een sterke consensus voor het in standhouden van een gemeenschappelijk landbouwbeleid om de toekomstige uitdagingen (een faire levens standaard voor de boeren, respect voor het milieu en aanpak van de klimaat verandering) aan te pakken en tegelijk tot een vereenvoudiging en een meer efficiënt beleid te komen.
Op 29 november 2017 kwam Hogan dan met de hoekstenen voor het GLB-kader na 2020 op de proppen. De lidstaten zouden meer verantwoordelijkheid krijgen om te kiezen hoe en waar ze landbouwsubsidies inzetten om de grote doelstellingen inzake milieu, klimaatverandering en duurzaamheid te verwezenlijken. Waar die fl exibiliteit voorheen gold voor 37 procent van het budget, zou het in de toekomst over 98 procent gaan. Het nieuwe model voorziet dus veel meer subsidiariteit voor de lidstaten, die ter zake een strategisch plan moeten voorleggen.
Planmatige aanpak
Die planmatige aanpak, zowel van de eerste pijler (inkomenssteun) als de tweede pijler (plattelandsontwikkeling), moet vereenvoudiging en meer samenhang brengen, waardoor ook een betere monitoring van de resultaten mogelijk is. Het heeft volgens Hogan weinig zin dezelfde milieueisen op te leggen aan een Finse als aan een Italiaanse landbouwer. Bovendien zouden specifi eke maatregelen voor jonge boeren worden voorzien.
De eerste reacties waren vrij positief. De meerwaarde van de EU en het gelijke speelveld zijn niet ter discussie gesteld. Afhankelijk van gemeenschappelijke doelstellingen zouden uit een reeks gemeenschappelijke maatregelen de lidstaten op nationaal of regionaal niveau eigen opties kunnen kiezen. Die flexibiliteit zou ook gelden voor steunmaatregelen voor jonge boeren. Ook de veralgemening van de uitzonderingsregels op de mededingingswetgeving voor producentenorganisaties (PO’s) viel op. Het nieuwe GLB wil ook waarborgen dat de landbouwsubsidies bij echte, actieve landbouwers terechtkomen. Wel werd hier en daar reeds de vrees voor renationalisering geuit.
Toch werd in het Europees Parlement in november 2017 de hervorming van het landbouw- en plattelandsbeleid, de zogenaamde Omnibusverordening, met een ruime meerderheid goedgekeurd. Het gaat over de vier verordeningen die aan de basis liggen van het GLB: rechtstreekse betalingen aan landbouwers, plattelandsontwikkeling, gemeenschappelijke marktordening en de horizontale verordening. In de Raad van Ministers wist de voorzitter, de Bulgaarse landbouwminister Rumen Porodzanov, de neuzen in dezelfde richting te krijgen wat de grote doelstellingen betreft: het belang van de inkomenssteun en de noodzaak om wat te doen aan de extreme prijsvolatiliteit op de landbouwmarkten en over het groener, eenvoudiger en resultaatgerichter maken van het GLB. De Boerenbond wees er echter meteen op dat, hoe ambitieus ook de plannen, het budget de grote onbekende bleef.
“Het is niet aanvaardbaar dat landbouw steeds meer opdrachten toegeschoven krijgt met een steeds verder krimpend budget”, zei voorzitter Sonja De Becker toen. De Boerenbond wees er ook op dat de Europese begroting slechts 1 procent van het bruto nationaal inkomen (BNI) in beslag neemt terwijl het totale overheidsbeslag ongeveer 50 procent van het BNI bedraagt. Europa kost de belastingbetaler slechts één kop koffie per dag volgens commissievoorzitter Juncker.
Het hele bericht lezen of andere zoals deze? Vraag een proefnummer aan!
Bron: Melkveebedrijf september 2018 editie, 19-10-2018
