De populatie weidevogels in Noord-Holland neemt al decennialang af. Om deze afname te stoppen heeft de provincie een tien-stappenplan opgesteld: het actieplan weidevogels.
De acties, die in sommige gevallen al zijn uitgevoerd, lopen uiteen van het afronden van het Natuurnetwerk Nederland tot het mogelijk maken van kennisdeling tussen experts en het beheer van natuurlijke vijanden van de weidevogels. Provinciale Staten hadden om het actieplan gevraagd door middel van een motie.
Gedeputeerde Esther Rommel (Natuur en Landschap): “Weidevogels horen bij Noord-Holland, maar hebben het moeilijk. Met dit actieplan vol concrete acties zetten we alles op alles om ze voor Noord-Holland te behouden. Samen met de vele vrijwilligers, boeren en terreinbeheerders.”
Vernatting en kruidenrijk gras
Weidevogels leven in natte gebieden en zoeken naar voedsel en broeden in kruidenrijk gras. Vernatting van graslanden helpt de populatie en is belangrijk voor andere uitdagingen waarvoor we staan zoals bodemdaling en de aanpassingen die we moeten doen vanwege klimaatverandering.
De provincie stimuleert het maken van zogeheten plasdras-plekken, waarbij water uit de sloot op het weiland wordt gepompt waardoor deze onder water komt te staan. In deze gebieden ontstaan echter soms ook problemen met fosfaat dat in het water terechtkomt. Uit onderzoek dat samen met waterschappen en agrarische collectieven is uitgevoerd, zijn aanbevelingen voortgekomen om de bodem- en waterkwaliteit te behouden.
Agrariërs en particuliere natuurbeheerders spelen een belangrijke rol bij het in stand houden van de huidige aantallen weidevogels. Er is onder hen grote bereidheid om de beste omstandigheden voor deze vogels te creëren, alleen ontbreekt het bij hen soms aan concrete handvatten. Daarom wil de provincie inzetten op meer kennisdeling.
Bijvoorbeeld kennisdeling over predatiebeheer. Vogelbescherming Nederland is in samenwerking met partners een langdurig onderzoek gestart naar predatiebeheer. De provincie draagt financieel bij aan dit onderzoek. De nieuwe inzichten die dit onderzoek opleveren worden gedeeld met Agrariërs en natuurbeheerders.
Actieplan weidevogels
De provincie heeft een actieplan behoud van de weidevogels. Dit plan bestaat uit de volgende 10 punten:
- Planologische bescherming
De planologische bescherming van de weidevogelkerngebieden is onderdeel van het nieuwe beschermingsregime Bijzonder Provinciaal Landschap (BPL) en via het bestaande beschermingsregime Natuurnetwerk Nederland (NNN). BPL en NNN zijn in de Ontwerp-Omgevingsverordering NH2020 opgenomen. - Natuurnetwerk Nederland afmaken en topgebieden ondersteunen
Het afmaken van het NNN betekent onder andere dat er hectares landschap binnen het Natuurnetwerk Nederland worden ingericht op manieren die geschikt zijn voor weidevogels. Daarnaast worden de topgebieden voor weidevogels versterkt door het ondersteunen van initiatieven die gunstig zijn voor de groei van het aantal weidevogels. - Verkennen, verbinden en kennis delen
De provincie wil de samenwerking tussen partners verder versterken. Provincie en beheerders hebben waardevolle kennis, zoals monitorgegevens, ervaringen uit veldbezoeken en signalen uit het veld. Die kennis en ervaring beter met elkaar delen helpt om de leefomstandigheden voor weidevogels verder te verbeteren. De provincie investeert ook in onderzoek en kennisoverdracht. - Vernatting
Vernatting van graslanden helpt bij het behoud van weidevogels. Bijvoorbeeld door het creëren van plasdrasplekken. Er is onderzoek gedaan zodat de negatieve effecten (uitspoeling van fosfaat en het ontstaan van pitrus) van plasdrasplekken beperkt of voorkomen kan worden. Ook in 2020 geven we hier extra aandacht aan. - Kruidenrijk gras
Het kruidenrijk gras is van belang voor het vinden van voedsel, het schuilen en het broeden van weidevogels. Er is onderzoek gedaan naar de effecten van kruidenrijk gras. Agrariërs hebben behoefte aan begeleiding bij de aanleg en het beheer van kruidenrijk gras en bodembeheer. Daarom helpen wij bij het inzetten van coaches voor agrariërs. Daarnaast wordt er een veldbijeenkomst georganiseerd voor beheerders van kruidenrijk gras om kennis te delen en hun netwerk te vergroten. - Ruige mest
Weidevogels gedijen beter bij beperkte hoeveelheden van ruige mest dan bij drijfmest. Er wordt daarom naar oplossingen gezocht om ruige mest in plaats van drijfmest te gebruiken. - Predatiebeheer
Te weinig kuikens van weidevogels worden groot. Dit komt onder andere door predatoren die eieren en/of kuikens opeten. Daarom leveren we een bijdrage aan landelijk onderzoek naar predatoren. Daarnaast starten we een gezamenlijk project met beheerders waarin kennis en ervaringen over predatiebeheer worden gebundeld. Bijvoorbeeld over het proces van aanvragen van ontheffingen voor de Wet Natuurbescherming. - Beheer door particuliere natuurbeheerders
Naast terrein beherende organisaties en agrarische collectieven zijn particuliere natuurbeheerders van groot belang bij het weidevogelbeheer. We willen deze natuurbeheerders daarom in 2020 meer gereedschappen bieden, zoals een opleiding natuurbeheer en coaching. - Voorlichting gemeenten
De provincie wil gemeenten meer voorlichting geven over het Natuurnetwerk Nederland, over de kernkwaliteiten van het Bijzonder Provinciaal Landschap en over de Wet natuurbescherming zodat zij kunnen bijdragen aan een betere bescherming van de weidevogels. In de tweede helft van 2020 zullen wij een project doen met Landschap Noord-Holland en Vogelbescherming Nederland om gemeenten en inwoners actiever te betrekken bij het behouden van weidevogels in Noord-Holland. Dit gaat in samenwerking met onder andere de agrarische collectieven die in de gemeenten met weidevogelbeheer bezig zijn. - Beheer is mensenwerk
Weidevogels kunnen niet zonder de enorme inzet van agrarische beheerders, natuurbeheerders, experts, vrijwilligers, gebiedspartijen en faunabeheer. Wij blijven hen ondersteunen met onder andere cursussen die worden aangeboden aan vrijwilligers die zich inzetten voor de bescherming en monitoring van weidevogels.
We doen het niet alleen, maar samen
De provincie werkt in dit actieplan niet alleen, maar samen met verschillende partners. Alleen dan kunnen we de weidevogels behouden. En we beperken ons niet alleen tot weidevogels. De afgelopen jaren is het agrarisch natuurbeheer verbreed naar akkervogels en worden met bloemrijke akkerranden, vogelakkers en wintervoedselveldjes maatregelen getroffen waar kieviten, scholeksters en akkervogels zoals de gele kwikstaart van profiteren. Uit onderzoek blijkt dat dit beheer ook bijdraagt aan meer vlinders. Kortom: wij beperken onze inzet niet tot enkel weidevogels maar werken met onze partners aan herstel van biodiversiteit in brede zin.
Meer informatie
Voor meer informatie over het Natuurbeheerplan kunt u contact opnemen met Marjolein Anneveldt-Pot, tel. 023-514 3684 of potm@noord-holland.nl.
Voor meer informatie over het beleid voor weidevogels kunt u contact opnemen met Wendy Ates-Janssens, tel. 023-5143784 of janssensw@noord-holland.nl.
