In tegenstelling tot Nieuw-Zeeland en in mindere mate de Verenigde Staten, heeft de dalende groei van de melkaanvoer in Europa nog niet geleid tot een algehele stijging van de prijzen voor de basiszuivelproducten en een hogere melkprijsmelk. De Rabobank verwacht voor de aankomende maanden een redelijk stabiele (gemiddelde) EU-melkprijs.Door de beperkte groei van de melkaanvoer zijn er mogelijkheden voor een verbetering van de melkprijs richting het einde van het tweede kwartaal.
Prijsstijgingen buiten Europa
In Nieuw-Zeeland heeft Fonterra recent de melkprijsverwachting voor het seizoen 2018/2019 met NZD 0,30 verhoogd tot NZD 6,30-6,60 per kilogram vet en eiwit. En na een jaar met de laagste gemiddelde melkprijs (US all milk) sinds 2009, heeft ook in de Verenigde Staten de melkprijs in de openingsmaand van 2019 een lichte stijging genoteerd.
EU-melkprijs
In Europa is de gemiddelde EU-melkprijs tijdens het eerste kwartaal van dit jaar met € 0,75 gedaald tot € 35,08 per 100 kilogram vergeleken met het vierde kwartaal van 2018. De belangrijkste oorzaak van deze daling is de toegenomen prijsdruk op melkvet, onder andere als gevolg van gestegen kaas- en botervoorraden.
EU-kaasprijs
Sinds december zijn de EU-prijzen voor (Goudse) kaas, de grootste bestemming voor melkvet, met € 112 afgenomen tot € 3.077 per ton. De Rabobank verwacht dat kaas en wei ook de aankomende maanden de belangrijkste bestemming zal blijven voor boerderijmelk.
EU-boterprijs
In dezelfde periode is de boterprijs met € 367 gedaald tot € 4.249 per ton, een prijs die nog steeds boven het vijfjarige gemiddelde ligt. Het regionale prijsverschil met Oceanië is met € 1.273 afgenomen tot slechts € 101 per ton. Gezien de verbeterde exportpositie verwacht de Rabobank geen significante verdere daling van de boterprijs, ondanks de huidige voorraden in exportmarkten.
Melkeiwit
Het herstel van de markt voor melkeiwit zette ook in de eerste drie maanden van 2019 door. Sinds december is de prijs voor magere melkpoeder met € 305 toegenomen tot € 1.920 per ton. Bovendien is de afgelopen vijf maanden ongeveer 218.000 ton magere melkpoeder uit de EU interventievoorraad verkocht, waardoor de huidige interventie nog slechts circa 1.100 ton bedraagt. Desondanks is nog niet al deze magere melkpoeder uit de interventievoorraad fysiek terug op de markt. De Rabobank verwacht dan ook dat de korting op magere melkpoeder uit de EU ook in het tweede kwartaal zal aanhouden.
Groei melkproductie in exporterende regio’s tot stilstand
De groei van de melkproductie in de voornaamste zuivel exporterende landen komt tot stilstand. In het vierde kwartaal bedroeg de groei slechts 0,1% ten opzichte van dezelfde periode vorig jaar. Voor de eerste helft van 2019 verwacht de Rabobank dan ook een kleine daling in de melkaanvoer ten opzichte van vorig jaar.
In de meeste regio’s zijn melkprijzen vooralsnog onvoldoende om de stijgende kosten volledig te kunnen compenseren. Bovendien hebben enkele regio’s nog steeds te kampen met de gevolgen van tegenvallende weersomstandigheden.
Groei Amerikaanse melkproductie blijft beperkt
In de Verenigde Staten heeft de lage melkprijs en druk op marges in 2018 ook bijgedragen aan een toename in het aantal bedrijfsbeëindigingen. Hierdoor is de groei van de melkproductie in 2018 blijven steken op 1,0% ten opzichte van 2017, een groei die achterblijft op het gemiddelde (1,6%) van de afgelopen vijf jaar. Over de eerste twee maanden van 2019 is de melkproductie met 0,6% gestegen. Voor geheel 2019 verwacht de Rabobank een groei van circa 1,0%. Door de aanhoudende handelsconflicten met Mexico en China, de twee belangrijkste exportbestemmingen voor Amerikaanse zuivelproducten, blijft export ook in 2019 een uitdaging voor de Amerikaanse zuivelindustrie.
Groeiverwachting Nieuw-Zeeland naar beneden bijgesteld
Door voornamelijk gunstige (weers)omstandigheden tijden de eerste acht maanden van het seizoen 2018/2019 (juni-januari) is de Nieuw-Zeelandse melkproductie met 4,9% gestegen ten opzichte van dezelfde periode vorig jaar. Echter, door een combinatie van hoge temperaturen, met risico’s op hittestress en aanhoudende droogte is de groei van de melkproductie voor de maand februari gedaald tot slecht 0,1%. Voor de laatste drie maanden van het seizoen verwacht de Rabobank dan ook een stilstand in de groei van de melkproductie. Op basis van deze ontwikkelingen is de groeiverwachting voor het seizoen 2018/2019 met -1,5% bijgesteld naar +3,0%.
Droogte teistert Australische melkproductie
Als gevolg van de aanhoudende droogte is de Australische melkproductie in januari met circa 11% gedaald ten opzichte van dezelfde maand vorig jaar. De Rabobank verwacht dat de melkproductie voor het seizoen 2018/2019 (juli-juni) circa 8% lager zal eindigen dan het voorgaande seizoen.
Groei Chinese import zuivelproducten zwakt af
Na een sterke toename van de zuivelimport in januari (25%), verwacht de Rabobank dat de groei van de importbehoefte gedurende 2019 af zal vlakken en circa 10% zal eindigen boven het niveau in 2018. Voor 2020 wordt slechts een groei van 4% verwacht.
EU: daling melkproductie
In het vierde kwartaal van 2018 is de melkproductie in de EU met 0,8% afgenomen ten opzichte van dezelfde periode vorig jaar, voornamelijk door een lagere melkaanvoer vanuit Noordwest Europa. In januari van dit jaar heeft de krimp van melkproductie (-1,7%) doorgezet. De verwachting is dan ook dat de melkproductie het eerste kwartaal van dit jaar 0,7% lager zal eindigen dan vorig jaar. Hogere voerkosten en lagere melkprijzen tijdens de laatste maanden houden druk op de krappe ‘positieve’ marges. Bovendien geven de beperkte voorraden (kuil)voer en de afgenomen EU melkveestapel ook weinig ruimte om groei van de melkproductie te realiseren.
In de vier maanden tot en met januari is vooral in Duitsland (167.000 ton), Frankrijk (277.000 ton) en Nederland (279.000 ton) de melkproductie aanzienlijk gedaald ten opzichte van dezelfde periode een jaar eerder. De groei die het Verenigd Koninkrijk (49.000 ton), Polen (113.000 ton) en Ierland (246.000 ton) tijdens deze periode in volume realiseerden is onvoldoende om verliezen elders te compenseren.
Daling EU-melkveestapel
Daarnaast is de EU-melkveestapel in 2018 met 1,6% (374.000 dieren) afgenomen, waaronder in Duitsland (2,3% en 98.000 dieren), Frankrijk (1,3% en 45.000 dieren) en Italië (5,0% en 101.000 dieren). In Nederland is in 2018, als gevolg van de beperkingen rondom fosfaat, de melkveestapel met 6,8% en 113.000 dieren afgenomen. Over de laatste twee bedraagt de daling zelfs 242.000 melkkoeien (13,5%) en 367.000 stuks jongvee (27,8%).
Effecten huidige klimaat
Vlak voor de start van het weideseizoen heeft de droogte van afgelopen jaar nog steeds invloed. Ondanks de huidige milde temperaturen en regenval, hebben sommige regio’s in Noordwest-Europa nog steeds last van tekorten aan vocht in de bodem. Weersomstandigheden gaan een cruciale, maar onzekere, rol spelen tijdens de belangrijkste melkproductie maanden in Europa. Het aankomende kwartaal verwacht de Rabobank een daling van de melkproductie van circa 0,25% ten opzichte van het tweede kwartaal van 2018. In het derde (0,5%) en vierde kwartaal (0,75%) verwacht de Rabobank een herstel van de melkproductie, die ook in de eerste helft van 2020 (+0,6%) zal doorzetten.
Verwachting Nederlandse melkproductie
In de eerste twee maanden van 2019 is de Nederlandse melkproductie met 3,6% gedaald ten opzichte van de eerste twee maanden van 2018. De Rabobank verwacht dat deze daling gedurende de eerste helft van 2019 blijft aanhouden. De krimp zal wel afvlakken.
Door de lage productie in 2018 is er in de tweede helft van 2019 ruimte voor herstel van de melkproductie. Voor geheel 2019 verwacht de Rabobank een relatief vlakke melkaanvoer ten opzichte van 2018.
