De Europese Unie en Mercosur hebben op 28 juni een politiek akkoord bereikt over een ambitieuze, evenwichtige en uitgebreide handelsovereenkomst. Het nieuwe handelskader zal een strategisch politiek en economisch partnerschap consolideren en aanzienlijke kansen voor duurzame groei aan beide zijden bieden, met respect voor het milieu en bescherming van de belangen van de consumenten en gevoelige economische sectoren in de EU.
De EU is de eerste belangrijke partner die komt tot een handelsakkoord met Mercosur, een handelsblok bestaande uit Argentinië, Brazilië, Paraguay en Uruguay. De op 28 juni gesloten overeenkomst zal een gebied met 780 miljoen mensen bestrijken en zal de nauwe politieke en economische betrekkingen tussen de EU en de Mercosur-landen van een steviger fundament voorzien. De overeenkomst houdt een duidelijk engagement van beide regio's ten faveure van op regels gebaseerde internationale handel in en zal Europese bedrijven belangrijke troeven bieden op een markt met een enorm economisch potentieel. In de overeenkomst zullen de belangrijke economische hervormingen en de modernisering die de Mercosur-landen momenteel meemaken, worden verankerd. De overeenkomst hanteert de strengste normen inzake voedselveiligheid en consumentenbescherming, houdt vast aan het voorzorgsbeginsel bij voedselveiligheid en milieuregels, en zet specifiek in op de eerbiediging van de rechten van werkenden en de bescherming van het milieu, waaronder de uitvoering van de klimaatovereenkomst van Parijs en de bijbehorende handhavingsvoorschriften.
Grootste handelsovereenkomst ooit
Jean-Claude Juncker, voorzitter van de Europese Commissie, zei hierover: “Mijn woorden op een goudschaaltje wegend zeg ik dat wij een historisch moment beleven. Terwijl wij overal om ons heen spanningen in het internationale handelssysteem gadeslaan, geven wij vandaag tezamen met onze Mercosur-partners een sterk signaal af dat wij staan voor op regels gebaseerde handel. Door middel van dit handelsverdrag hebben de Mercosur-landen besloten hun markten open te stellen voor handel met de EU. Dit is vanzelfsprekend geweldig nieuws voor bedrijven, werknemers en de economie aan beide zijden van de Atlantische Oceaan, nu jaarlijks meer dan 4 miljard euro aan douanerechten zullen worden bespaard. Het betreft hier dan ook de grootste handelsovereenkomst die de EU ooit heeft gesloten. Dankzij de inspanningen en het geduld van onze onderhandelaars gaat dit vergezeld van positieve resultaten voor het milieu en de consument. Daarom mag deze overeenkomst met recht een win-windeal worden genoemd.”
Commissaris voor Handel Cecilia Malmström voegde hieraan toe: “De vandaag bereikte overeenstemming brengt Europa en Zuid-Amerika dichter bij elkaar in een geest van samenwerking en openheid. Wanneer deze overeenkomst eenmaal in werking is getreden, zal een markt met 780 miljoen mensen ontstaan, die bedrijven en werknemers uit de EU enorme kansen biedt in landen waarmee wij sterke historische banden hebben en waarvan de markten tot nu toe relatief gesloten zijn geweest. Dankzij de overeenkomst zullen Europese bedrijven meer dan 4 miljard euro aan douanerechten aan de grens besparen – vier keer zoveel als bij onze overeenkomst met Japan – en krijgen zij een voorsprong ten opzichte van concurrenten uit andere delen van de wereld. In de overeenkomst worden tevens strenge normen vastgesteld en wordt voorzien in een stevig raamwerk om gezamenlijk kwesties als het milieu en de rechten van werkenden aan te pakken, en om de verbintenissen inzake duurzame ontwikkeling die wij reeds zijn aangegaan, bijvoorbeeld met de Overeenkomst van Parijs, kracht bij te zetten. De afgelopen jaren heeft de EU haar positie als wereldleider op het gebied van open en duurzame handel bestendigd. Sinds 2014 zijn overeenkomsten met 15 landen, waarbij met name moet worden gedacht aan Canada en Japan, in werking getreden. Met deze overeenkomst worden nog eens vier landen toegevoegd aan onze indrukwekkende lijst van handelspartners.”
Phil Hogan, commissaris voor Landbouw en Plattelandsontwikkeling, zei: “De overeenkomst tussen de EU en Mercosur is een eerlijke en evenwichtige deal die beide zijden, en dus ook de Europese landbouwers, kansen en voordelen biedt. Onze bijzondere, hoogwaardige agrovoedingsproducten zullen nu in de Mercosur-landen de bescherming krijgen die zij verdienen, wat onze marktpositie versterkt en onze exportmogelijkheden verruimt. De overeenkomst van vandaag brengt ook een aantal uitdagingen voor Europese landbouwers mee, en de Europese Commissie kan de landbouwers helpen om deze uitdagingen het hoofd te bieden. Om ervoor te zorgen dat deze overeenkomst voor beide zijden een win-winsituatie oplevert, zullen wij de EU-markt uitsluitend door middel van een zorgvuldig quotabeheer voor Mercosur-landbouwproducten openstellen, waardoor zal worden verzekerd dat er geen risico bestaat dat de EU-markt met die producten wordt overspoeld en de landbouwers in de EU daardoor in hun bestaansmiddelen worden bedreigd.”
Voornaamste kenmerken van de handelsovereenkomst tussen de EU en Mercosur
Met de interregionale overeenkomst tussen de EU en Mercosur zullen de meeste douanerechten op de EU-uitvoer naar Mercosur worden afgeschaft, waardoor bedrijven uit de EU concurrerender worden nu zij jaarlijks 4 miljard euro aan douanerechten zullen besparen.
- Wat de industriële sectoren in de EU betreft, zal dit helpen om de uitvoer te stimuleren van EU-producten waarvoor tot dusver hoge en soms prohibitieve douanerechten moesten worden betaald. Hierbij valt te denken aan auto's (douanerecht 35 %), auto-onderdelen (14-18 %), machines (14-20 %), chemische stoffen (maximaal 18 %), geneesmiddelen (maximaal 14 %), kleding en schoeisel (35 %) en gebreide stoffen (26 %).
- De agrovoedingssector van de EU zal profiteren van een drastische vermindering van de hoge douanerechten die momenteel in Mercosur gelden voor Europese exportproducten, zoals chocolade en suikerwerk (20 %), wijnen (27 %), gedistilleerde dranken (20-35 %) en frisdranken (20-35 %). In het kader van de overeenkomst zullen ook zuivelproducten uit de EU (waarvoor momenteel een douanerecht van 28 % is verschuldigd), met name kazen, rechtenvrij op de Mercosur-markt mogen worden gebracht, zij het dat daarvoor quota gelden.
De Mercosur-landen zullen ook juridische waarborgen bieden tegen namaak van 357 hoogwaardige Europese levensmiddelen en dranken met een geografische aanduiding, zoals Tiroler Speck (Oostenrijk), Hervekaas (België), Münchener Bier (Duitsland), Comté (Frankrijk), Prosciutto di Parma (Italië), Polska Wódka (Polen), Queijo S. Jorge (Portugal), Tokaji (Hongarije) of Jabugo (Spanje).
De overeenkomst zal in Mercosur nieuwe zakelijke kansen creëren voor EU-bedrijven die actief zijn op de markt voor overheidsopdrachten alsmede voor dienstverleners op het gebied van onder meer informatietechnologie, telecommunicatie en vervoer. Zo zullen de grenscontroles worden vereenvoudigd, zal de administratieve rompslomp worden verminderd en zal de toepassing van uitvoerheffingen door de Mercosur-landen worden beperkt. Tevens zullen kleinere bedrijven aan beide zijden profiteren van een nieuw onlineplatform dat eenvoudig toegang tot alle relevante informatie biedt.
Klimaatovereenkomst
De overeenkomst levert niet alleen aanzienlijke economische voordelen op, maar ijvert ook voor strenge normen. De EU en Mercosur verbinden zich ertoe op doeltreffende wijze uitvoering te geven aan de Klimaatovereenkomst van Parijs. In een apart hoofdstuk over duurzame ontwikkeling komen kwesties als duurzaam beheer en behoud van bossen, eerbiediging van de rechten van werkenden en bevordering van verantwoord ondernemersgedrag aan de orde. Er wordt ook voorzien in de mogelijkheid dat maatschappelijke organisaties een actieve rol spelen bij het toezicht op de uitvoering van de overeenkomst, zoals het aan de orde stellen van eventuele mensenrechtenkwesties of het melden van eventuele sociale of milieuproblemen. Tevens zal een nieuw forum worden opgezet voor nauwe samenwerking bij een duurzamere aanpak in de landbouw en, als onderdeel van de politieke dialoog in het kader van de associatieovereenkomst, voor het bespreken van kwesties in verband met de rechten van autochtone bevolkingsgroepen. De overeenkomst waarborgt ook het recht van de EU en Mercosur om in het openbaar belang regelgeving vast te stellen alsmede het recht om openbare diensten te organiseren op de wijze die zij passend achten.
Voedselveiligheid
De EU-normen inzake voedselveiligheid zullen gelijk blijven en alle ingevoerde producten zullen net als nu moeten voldoen aan de strikte normen van de EU. De bepalingen inzake voedselveiligheid en dier- en plantgezondheid waarover overeenstemming is bereikt, zullen leiden tot een versterkte samenwerking met de autoriteiten van de partnerlanden en tot een snellere uitwisseling van informatie over potentiële risico's via een directer en efficiënter informatie- en meldingssysteem. Op die manier zullen wij dankzij de overeenkomst de veiligheid van de tussen de EU en de Mercosur-landen verhandelde producten doeltreffender kunnen garanderen.
Associatieovereenkomst
Het op 28 juni bereikte handelsakkoord maakt deel uit van een nieuwe uitgebreide associatieovereenkomst waarover de EU en de Mercosur-landen momenteel onderhandelen. Die overeenkomst kent een politieke en samenwerkingspijler – waarover de onderhandelaars al in juni 2018 in Montevideo algemene overeenstemming hebben bereikt – en een handelspijler. De overeenkomst strekt zich verder uit dan het handelsverkeer en zal zorgen voor een intensievere politieke dialoog en versterkte samenwerking op gebieden als migratie, de digitale economie, onderzoek en opleiding, mensenrechten, waaronder de rechten van inheemse volkeren, maatschappelijk verantwoord ondernemen, milieubescherming, oceaangovernance en de strijd tegen terrorisme, witwassen van geld en cybercriminaliteit. Zij biedt ook meer mogelijkheden voor samenwerking op multilateraal niveau. Met de associatieovereenkomst zal het netwerk van associatieovereenkomsten op het Amerikaanse continent worden vervolledigd en zullen de betrekkingen met de belangrijke partners in de regio worden geconsolideerd, wat de positie van de EU ten aanzien van tal van mondiale kwesties versterkt.
| Overeenkomst | Bestreken bevolking | Handel in goederen | Handel in diensten | Besparing aan douanerechten voor EU-bedrijven | Gezamenlijk bbp |
| Canada | 550 miljoen mensen | 72 miljard EUR | 25 miljard EUR | 0,6 miljard EUR | 18 biljoen EUR |
| Japan | 639 miljoen mensen | 135 miljard EUR | 53 miljard EUR | 1 miljard EUR | 21 biljoen EUR |
| Mercosur | 773 miljoen mensen | 88 miljard EUR | 34 miljard EUR | meer dan 4 miljard EUR | 19 biljoen EUR |
Volgende stappen
De EU en Mercosur zullen de overeengekomen tekst nu aan een inhoudelijke juridische toetsing onderwerpen om tot de definitieve versie van de associatieovereenkomst en alle handelsaspecten daarvan te komen. De Commissie zal vervolgens zorgen voor de vertaling ervan in alle officiële talen van de EU en de associatieovereenkomst ter goedkeuring voorleggen aan de EU-lidstaten en het Europees Parlement.
Bron: Europa.eu
