In de Alblasserwaard is bij een aantal melkveehouders een nieuw experiment gestart: dubbel gebruik van bouwland. Daarvoor wordt het maisland na de maisoogst doorgezaaid met een combinatiegewas van winterrogge en veldboon. Dat zorgt niet alleen voor herstel van de bodem. Maar levert in het voorjaar ook een ruwvoerproduct op dat aan de koeien gevoerd kan worden.
Mais in de melkveehouderij
In Nederland stond in 2020 een kleine 200.000 hectare maisland. Mais wordt bij melkveebedrijven ingezet om (vooral hoogproductieve) koeien te ondersteunen in hun energiebehoefte. Daarnaast brengt mais te eiwitrijke rantsoenen in balans en drukt evt. hoge kaliumgehaltes in het rantsoen die de opname van mineralen door de koe bemoeilijken. Omdat de maisplant echter veel energie steekt in het produceren van zetmeel (vooral in de kolf), geeft het gewas weinig voedingsstoffen (wortelexudaten/suikers) via de wortels terug aan de bodem. Daarom is zorgvuldig bodembeheer bij maisteelt erg belangrijk.
Bodembeheer bij maisland
De beste manier om je bodemkwaliteit te bewaken is om mais als een akkerbouwgewas te behandelen. Dus het gewas oogsten met droog weer, niet kerende grondbewerking technieken toepassen en vervolgens rustgewassen als groenbemesters inzaaien. Met nat weer oogsten of met zware machines het land op gaan, kan veel schade aan de bodem toebrengen. Het zorgt voor afbraak van organische stof in de bodem (soms tot wel 1% of meer), de grond kan verslempen, de structuur van de bodem gaat achteruit en het bodemleven verslechtert. Vooral wanneer het maisland geploegd de winter in gaat en de grond braak blijft liggen, neemt de bodemkwaliteit fors af.
Doorzaaien voor wintervacht
Om de negatieve effecten van de maisteelt op bouwland te beperken, startte LTO Noord een proef in de Alblasserwaard. De proef richt zich op het doorzaaien van bouwland met een zaadmix van winterrogge en veldboon. Deze combinatie van gewassen bedekt de bodem gedurende de winter en verbetert de structuur met lange, diepe doorworteling. Het vermindert bovendien plassen op het land, stimuleert het bodemleven en is een natuurlijke stikstofsbinder. Je zou kunnen zeggen dat het maisland een ‘wintervacht’ krijgt om tot rust te komen en te herstellen. Want als deze gewassen eind april/begin mei geoogst kunnen worden als ruwvoer; hebben ze ondertussen de bodem voorbereid om opnieuw ingezaaid te worden met mais. Hierdoor heeft de mais een groeivoorsprong in het voorjaar en is de kwaliteit van het gewas beter wanneer deze in het najaar wordt geoogst.
Proef op de som in Brandwijk
Op maandag 19 oktober namen we de proef op de som bij Corné van Rees in Brandwijk. Bij de proef is op de helft van het perceel de mix van winterrogge en veldboon ingezaaid met een speciale doorzaaimachine van fabrikant Vredo. Op de andere helft zijn de zaden in twee werkgangen met de kunstmeststrooier uitgereden. Met deze proef onderzoeken we of er verschil is in opkomst bij inzaai met een doorzaaimachine en inzaai met een kunstmeststrooier (winterrogge staat erom bekend dat het kan ontkiemen als het met een kunstmeststrooier is uitgereden). Wanneer deze proef geen wezenlijke verschillen laat zien, wordt de combinatiemix van winterrogge en veldboon en het zaaien met de kunstmeststrooier een betaalbaar en laagdrempelig recept voor agrariërs om hun maisbouwland te verbeteren in de wintermaanden.
Over het project Vruchtbare Kringloop Zuid-Holland
Vruchtbare Kringloop Zuid-Holland is een experimenteertuin, waarin boeren en tuinders ontdekken hoe ze met elkaar kringlooplandbouw kunnen realiseren. Wilt u meer weten over het project? Klik hier.
Het project wordt mede mogelijk gemaakt door Provincie Zuid-Holland en het Europees Landbouwfonds voor Plattelandsontwikkeling: Europa investeert in zijn platteland
Bron: LTO Noord
