De stand van de lopende rekening van het gemiddelde melkveebedrijf komt aan het einde van 2019 uit op -8.000 euro. Dit is een verbetering van 2.000 euro in het vierde kwartaal en 700 euro lager dan de stand een jaar eerder. Daarmee is de liquiditeit op het gemiddelde melkveebedrijf over geheel 2019 nagenoeg stabiel gebleven. De verbetering in het vierde kwartaal kwam vooral voor rekening van de betalingsrechten en de wat hogere melkprijs.
Over geheel 2019 lag de gemiddeld ontvangen melkprijs plus toeslagen een fractie hoger dan in 2018, rond de 37 cent per kg melk. De melkprijsontwikkeling vertoont de afgelopen twee jaar een relatief vlak patroon. De grootste fluctuaties in de kasstroom werden afgelopen kwartaal veroorzaakt door het aantrekken van leningen, de betalingsrechten en toeslagen voor de verschillende melkstromen in december.
Het algemene beeld is dat bij de huidige melkprijs het gemiddelde bedrijf maar net uit de kosten komt. Daarbij spelen de droogte, extra voeraankoop en de niet optimale omstandigheden rond fosfaatruimte een rol. Veel bedrijven hebben de generieke korting op fosfaatrechten geheel of gedeeltelijk uit de kasstroom aangevuld. Dit verklaart deels de krappe liquiditeitsontwikkeling. Er is weinig ruimte voor investeringen in grond, groei of verduurzaming. Traditioneel is de variatie in kostprijs tussen bedrijven groot maar ook de variatie in opbrengstprijs tussen bedrijven neemt steeds meer toe.
Onderstaande figuur geeft het verloop en de netto mutaties van de rekening-courant weer vanaf 2018. Het beeld is wisselend. De ontwikkeling van de stand op de lopende rekening is een resultante van betalingen en ontvangsten. Ook neveninkomsten en privé-uitgaven zijn hierin verwerkt.
2018 was een jaar waarin veel bedrijven zochten naar de balans tussen productie en fosfaatrechten. Naast de droogte bracht dat extra kosten met zich mee. 2019 begon dan ook met een verminderde liquiditeitspositie. In 2019 waren er vier maanden met een netto toename van de rekening courant.
Het aantal melkveebedrijven daalde in 2019 met 3,5 procent en het aantal melkkoeien met 1 procent. De totale melkproductie in Nederland daalde echter maar met 0,7 procent omdat de melkproductie per koe met 0,3 procent toe nam. Het gemiddeld aantal koeien per bedrijf groeide met 2 procent.
Liquiditeitsgegevens melkveebedrijven
Figuur: De kaspositie van melkveebedrijven daalde in 2018 met 170 euro per melkkoe en in 2019 met 7 euro
Vooruitzichten: hogere ruwvoerkosten bij licht stijgende melkprijs
Wij verwachten de komende maanden een verbetering van de liquiditeit op melkveebedrijven. Door de droogte van afgelopen zomer is er bij diverse bedrijven een tekort aan ruwvoer ontstaan. Veel bedrijven kochten reeds extra (ruw)voer aan en ook de komende maanden zal het tot extra uitgaven leiden. De uitgaven liggen in de wintermaanden echter traditioneel lager hetgeen gunstig is voor de kasstroom. Daarbij ontwikkelt de zuivelmarkt zich gunstig, we verwachten dat de melkprijs de komende maanden zal verbeteren als zich geen incidenten voordoen.
Voor nadere informatie over deze liquiditeitsbarometer en over de belangrijkste pijlers van de kasstroom (melkprijs en saldo) verwijzen wij graag naar de publicatie op Agrimatie van Wageningen Economic Research.
Deze liquiditeitsmonitor is tot stand gekomen als publiek private samenwerking tussen Wageningen Economic Research, Ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit en ABN AMRO. De data zijn afkomstig van het Bedrijveninformatienet van Wageningen Economic Research. Het doel is om de verkregen inzichten te delen en ondernemers te ondersteunen in hun bedrijfsvoering.
